2024’te Proje Finansmanında Şok Büyüme: %185 Artış ve 7,3 Milyar Dolarlık Hacim

Türkiye’de proje finansmanı 2024’te %185 artışla 7,3 milyar dolara ulaştı.

Raporun Temel Bulguları

BRANCHOUT Türkiye, Proje Finansmanı İşlemleri Görünümü Raporu’nu yayımladı. Rapora göre, 2024 yılında işlem hacmi bir önceki yıla göre %185 artarak 7,3 milyar dolar seviyesine yükseldi ve finansal kapanışı gerçekleşen işlem sayısı %36 artışla 15 oldu. Türkiye’nin küresel proje finansmanı pazarındaki payı %1, Avrupa’daki payı ise %3 olarak kaydedildi.

Dünya Çapında Sektörel Dinamikler

Küresel analiz, 2024’te proje finansmanı piyasalarının görünür bir ivme kazandığını ortaya koyuyor. Dünya genelinde işlem hacmi %17 artarak 784 milyar dolar seviyesine ulaşmış, proje finansmanının küresel GSYİH içindeki payı ise %0,7 ile tarihsel zirvesine çıkmıştır. Yenilenebilir enerji sektörü küresel hacmin yaklaşık yarısını oluştururken, telekomünikasyon sektörü hacmini neredeyse ikiye katlayarak en hızlı büyüyen sektör olmuştur.

Son 10 yılda 27 mega proje (10 milyar dolar üzeri) finanse edilirken, geleneksel petrol‑gaz ağırlıklı listeye son iki yılda yarı iletken fabrikaları ve gigawatt ölçeğindeki yenilenebilir enerji portföyleri de eklenmiştir.

Türkiye’de Sektörel Dağılım ve Öne Çıkan İşlemler

2024 yılı içinde ulaştırma sektörü 3,7 milyar dolar ile en yüksek hacmi sağlarken, yenilenebilir enerji sektörü 9 işlemle adet bazında lider konumda yer almıştır. Dikkat çeken büyük ölçekli projeler arasında:

Ceyhan Polipropilen Üretim Tesisi – 1,7 milyar dolar
Yerköy‑Kayseri Yüksek Hızlı Tren – 1,4 milyar dolar
Kuzey Marmara Otoyolu Nakkaş‑Başakşehir Kesimi – 1,3 milyar dolar
YEKA RES‑2 Rüzgar Enerjisi Portföyü – 1,3 milyar dolar

Bu dört proje, toplam hacmin yaklaşık üçte iki’sini oluşturarak Türkiye’nin enerji dönüşümü, altyapı geliştirme ve sanayi kapasite artırımı yönündeki stratejik önceliklerini gözler önüne seriyor.

Dış Finansmanın Rolü

İşlemlerin 13’ünde uluslararası finans kuruluşları yer almış; toplam 5,8 milyar dolar dış finansman girişi gerçekleşmiştir. Öne çıkan kurumlar arasında EBRD, KfW, Proparco, DEG, DFC ve UKEF bulunmaktadır. Yerel finansörler ise özellikle TSKB ve yenilenebilir enerji odaklı projelerde aktif rol oynamıştır.

Finansman Türlerine Göre Dağılım

2024’te işlemlerin %71’i birincil finansman, %23’ü portföy finansmanı, %6’sı ise refinansman olarak gerçekleşmiştir. Bu oran, yeni yatırımların ve stratejik projelerin ağırlıklı olarak doğrudan kredi kaynaklarından desteklendiğini göstermektedir.

Uzman Görüşleri ve Gelecek Beklentileri

“Proje finansmanı piyasası, uzun süren temkinli dönemin ardından yeniden hareketlenme sinyalleri veriyor.” diye Kürşat Doğan açıklıyor. Ayrıca, “Borçlanma yapısının %85,5’i dış kaynaklı uzun vadeli finansmandan oluşuyor.” ifadesi, dış fonların piyasadaki belirleyici konumunu pekiştiriyor.

“Yenilenebilir enerji projeleri, işlem adetlerinde öne çıkıyor ve Türkiye’nin yeşil dönüşüm vizyonunu güçlendiriyor.” diyerek Mehmet Hüseyin Yılmaz sürdürülebilirliğin önemine vurgu yapıyor.

“Uluslararası finansal kuruluşların varlığı, Türkiye’nin küresel finans ekosistemindeki konumunu güçlendiriyor.” şeklinde konuşan Ahmet Anıl, dış kaynakların toparlanma sürecindeki kritik rolüne işaret ediyor.

İleriye Dönük Değerlendirme

Yüksek faiz ortamı ve küresel belirsizlikler göz önüne alındığında, %185 lik büyüme Türkiye’nin proje finansmanı pazarının dayanıklılığını gösteriyor. Analistler, 2025 ve sonrasında yenilenebilir enerji, akıllı altyapı ve yarı iletken üretimi gibi yüksek katma değerli sektörlerde işlem hacminin daha da artmasını öngörüyor. Ayrıca, dış finansmanın %85’lik oranının sürdürülebilir bir yapı haline gelmesi, risk yönetimi ve uzun vadeli büyüme stratejileri açısından kritik bir faktör olacaktır.