Gadarif’te Yöresel Ürünler Tesisi Kuruldu

TİKA, Sudan’ın Gadarif eyaletinde kadın çiftçilerin gelirini artırmak amacıyla yeni bir yöresel ürünler işleme ve değerlendirme merkezi açtı.

Portekiz İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Doğu Sudan’ın verimli tarım bölgesi Gadarif’te, yerel üreticilerin katma değerli ürünler elde etmesini sağlayacak modern bir tesis inşa etti. Proje, “Gadarif Yöresel Ürünler İşleme ve Değerlendirme Merkezi Kurulumu” adıyla hayata geçirildi ve bölgenin tarımsal potansiyelini sürdürülebilir bir büyümeye dönüştürmeyi hedefliyor.

Projenin açılışına katılan yetkililer: TİKA Koordinatörü Galip Yılmaz, Gadarif Eyaleti Hükümeti Genel Sekreteri Vali Temsilcisi Abdalazim Alhaj, Gadarif Eyaleti Üretim ve Ekonomik Kaynaklar Bakanı Ammar Abadalla ve bölgeden birçok yerel temsilci, töreni izleyerek yeni tesisin bölge ekonomisine katacağı faydaları değerlendirdi.

“Sudan’ın Gadarif Eyaleti, Atbara ve Angereb nehirleriyle sulanan, büyük bir kısmı verimli tarım arazileriyle kaplı bir bölgedir.” diyerek TİKA Koordinatörü Galip Yılmaz, basın mensuplarına projenin arka planını anlattı.

Yılmaz, Gadarif’te 31,5 milyon dekar tarım arazisinin bulunduğunu ve bu arazilerin 2 milyon civarında insan tarafından tarım ve hayvancılık faaliyetlerine elverildiğini vurguladı. Bölge, özellikle susam, yer fıstığı, sarı ve beyaz darı üretiminde ülke ortalamasının üzerindedir; Sudan’ın dünyadaki en büyük susam üreticisi konumunda olması, Gadarif’in de bu zincirde kritik bir rol oynadığını gösteriyor.

Üretilen susam, yer fıstığı ve nohut gibi ürünlerin büyük bir bölümü ihraç edilirken, işlenmemiş hammadde olarak kalması yerel katma değer yaratımını sınırlıyordu. Yılmaz, “Bu ürünlerin preslenmesi, öğütülmesi ve yağlarına dönüştürülmesi, kadın çiftçilerin yerel pazarlarda daha yüksek fiyatlarla satabilecekleri yeni ürünler doğurur.” şeklinde açıklamada bulundu.

Yeni tesis, Gadarif Tarım Bakanlığı’nın bünyesinde kurulmuş olup, kadın çiftçilere susam yağı, yer fıstığı yağı, susam ezmesi ve nohut ezmesi gibi mamul ürünleri üretme imkânı tanıyacak. Bu sayede hem kadınların ekonomik bağımsızlığı güçlenecek hem de bölge dışı pazarlara girişleri kolaylaşacak.

Görsel

Kurulum öncesinde Gadarif’te benzer işleme tesislerinin yetersiz olması, çiftçilerin ürünlerini doğrudan pazara sürmelerine ve düşük fiyatlarla satmalarına neden oluyordu. Yeni tesis, bu boşluğu kapatarak yerel istihdamı %15 artırmayı ve üretim maliyetlerini %20 düşürmeyi hedefliyor.

Gadarif Eyaleti Üretim ve Ekonomik Kaynaklar Bakanı Ammar Abadalla, “TİKA’nın bu yatırımı bölge ekonomisine büyük katkı sağlayacak, kadınlarımızın gelir kapasitelerini yükseltecek ve Sudan‑Türkiye iş birliğinin yeni bir örneği olacak” diyerek teşekkür etti.

Hükümet Genel Sekreteri Vali Temsilcisi Abdalazim Alhaj ise, “Bu güzel başlangıçtan sonra yeni projelerle çalışmaları sürdürmeyi umut ediyoruz” şeklinde projeye duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Uzmanlar, tesisin faaliyete geçmesiyle birlikte Gadarif’in tarımsal ihracat potansiyelinin önümüzdeki beş yıl içinde %30 oranında artması ve bölgedeki kadın kooperatiflerinin sayısının iki katına çıkması bekleniyor. TİKA’nın bu girişimi, Sudan’ın güneydoğusunda sürdürülebilir kalkınma modelinin bir parçası olarak öne çıkıyor.