Güneş’te Art Arda 3 Büyük Patlama! Kütle, Dünya’ya Doğru İlerliyor

Güneş’te son günlerde art arda üç güçlü patlama gerçekleşti. Uzmanlar, bu patlamalardan yayılan koronal kütle atımlarının (CME) Dünya’ya ulaşarak jeomanyetik fırtınalara, iletişim kesintilerine ve olağanüstü auroral aktivitelere yol açabileceği uyarısında bulundu.

Aktif Bölge AR4274’te Yaşanan Üç Büyük Patlama

Bu hafta Güneş’in yüzeyinde, AR4274 adlı aktif bölgede olağanüstü bir aktivite serisi gözlemlendi. 9 ve 10 Kasım tarihlerinde sırasıyla X1.7 ve X1.2 sınıfı iki büyük patlama meydana geldi; her iki olay da Dünya yönüne güçlü koronal kütle atımı (CME) gönderdi.

9 Kasım 2025 tarihinde gerçekleşen X1.7 patlaması, saat 09:30 TSİ’de zirveye ulaşarak R3 seviyesinde radyo iletişimini kesintiye uğrattı. Uzmanlar, bu patlamadan kaynaklanan CME’nin 11‑12 Kasım tarihlerinde Dünya’nın manyetik alanını etkileyerek orta şiddette jeomanyetik fırtına yaratmasını bekliyorlar. Aynı zamanda 7 Kasım’da meydana gelen önceki bir CME’nin de 10 Kasım’da gezegenimizi hafifçe “sıyırabileceği” tahmin ediliyor.

10 Kasım 2025 sabahı saat 11:20 TSİ’de patlayan X1.2 sınıfı üçüncü patlama ise, hâlihazırda Dünya’ya doğru ilerleyen iki CME’yi daha da güçlendirdi. Şu anda yörüngede, 7 Kasım ve 9 Kasım patlamalarından gelen iki ayrı CME bulunuyor; üçüncü patlamadan kaynaklanan yeni CME’nin ise 12 Kasım civarında Dünya’ya ulaşması öngörülüyor.

Uzmanların Uyarıları ve Olası Etkileri

ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA), 10 Kasım için G1, 11‑12 Kasım için ise G2 seviyesinde jeomanyetik fırtına uyarısı yaptı. Bu tip fırtınalar, uydu ve iletişim sistemlerinde kısa süreli kesintilere yol açabilir, GPS sinyallerini bozabilir ve özellikle yüksek enlemlerde kuzey ışıklarının (aurora) daha güneyde görülmesine neden olabilir.

NASA’nın SOHO ve STEREO uydularından gelen veriler, üçüncü CME’nin yörüngesel parametrelerini incelemeye devam ediyor. İlk analizler, bu CME’nin 12 Kasım’da Dünya’ya çarpma ihtimalini %70’in üzerinde bir olasılıkla gösteriyor. Uzmanlar, bu tür yüksek enerjili patlamaların artarak devam etmesi durumunda, hem uzayda çalışan astronotlar hem de yer yüzündeki elektronik altyapı için risklerin artacağını vurguluyor.

Güneş’in X Sınıfı Patlamalarının Önemi

X sınıfı patlamalar, Güneş’in en güçlü enerji boşalmalarını temsil eder. Manyetik enerji birikiminin ani boşalmasıyla oluşan bu patlamalar, uzaya yüksek enerjili radyasyon ve plazma fırlatarak radyo dalgalarını, enerji şebekelerini ve hatta enerji dağıtım hatlarını etkileyebilir. Bilim insanları, Güneş’in 11 yıllık döngüsünün şu anki maksimum evresinde olduğunu ve bu tip büyük patlamaların sıklığının artma eğiliminde olduğunu belirtiyor.

Özetle, önümüzdeki birkaç gün içinde Güneş’ten gelen yoğun plazma akışları, özellikle kuzey ve güney kutup bölgelerinde etkileyici auroralar oluşturacak; aynı zamanda orta şiddette manyetik fırtınalar, teknolojik altyapıya hafif zararlar verebilecek. Yetkililer, kritik altyapı operatörlerinin uyarı sistemlerini aktif tutmalarını ve gerektiğinde önleyici tedbirler almalarını öneriyor.