Karahan: Enflasyonla Mücadelede Hedeflerimiz Belli

TCMB Başkanı Fatih Karahan, enflasyonla mücadelede üç temel hedefi ve elde edilen somut sonuçları açıklayarak para politikasının yönünü netleştirdi.

Politika Hedefleri ve Öncelikler

TCMB Başkanı Fatih Karahan, İstanbul Finans Merkezi’nde NTV Ankara temsilcisi Ahmet Ergen moderatörlüğünde yaptığı basın toplantısında, merkez bankasının makro‑finansal istikrar çerçevesinde üç öncelikli amacını ortaya koydu.

Birincisi, eksi 60 milyar dolar seviyesine gerilemiş rezerv pozisyonunu düzeltmek; ikincisi, 140 milyar doların üzerindeki KKM (Kredi ve Kredi Mevduatı) bakiyesini aşağı çekmek; üçüncüsü ise dezenflasyonu tesis edip enflasyonu tek haneli rakamlara indirmek ve bu seviyede tutmaktı.

Rezerv Artışı ve KKM Düşüşü

Karahan, sıkı para politikasının etkisinin rezervlerde hızlı bir şekilde ortaya çıktığını vurguladı. Brüt rezervlerde 80 milyar doları aşan bir artış kaydedildi; net rezervlerde ise 120 milyar doları bulan bir iyileşme gerçekleşti. Bu artışın büyük kısmının yurt içi kaynaklı olduğunu, vatandaşların döviz bozdurup rezervlerde biriktiğini belirtti.

İkinci öncelik olan KKM’de de benzer bir başarı elde edildi. İki yıl önce 140 milyar doların üzerindeki bakiye, günümüzde 600 milyon doların altına düşmüş durumdadır.

Fiyat İstikrarı ve Enflasyon Hedefi

Karahan, yüksek enflasyonun refah kaybına yol açtığını ve bu nedenle fiyat istikrarının temel hedef olduğunu yineledi. Alınan tedbirlerle enflasyonun %75 seviyesinde sınırlanması sağlandı; o zamandan beri enflasyon %33’ün altına geriledi ve son ölçüm %32,9 olarak gerçekleşti.

Bu başarının ardında üç ana mekanizma bulunuyor: talep dengelenmesi, kur kaynaklı reel değerlenme ve enflasyon beklentileri. Talep dengelenmesi sayesinde özel tüketim, yatırım ve ithalat daha sürdürülebilir bir seviyeye ulaştı; kurdaki reel değerlenme ise fiyat artışını sınırladı; beklentilerin ise önümüzdeki dönemde daha da iyileşmesi hedefleniyor.

Ölçülen ve Hissedilen Enflasyon

Karahan, ölçülen (TÜFE) ve hissedilen enflasyon arasındaki farkı açıklayarak, hane halkının özellikle kira ve gıda gibi yüksek paya sahip kalemlerde daha yüksek enflasyon hissettiğini belirtti. Kira enflasyonu %66 seviyesindeyken, hizmet enflasyonu %44’e gerilemiş durumda.

Para Politikası, Faiz ve Piyasa Etkileşimi

Para politikasının temel aracı politika faizidir. Karahan, politika faizinin düşmesi mutlaka piyasa faizlerinin de düşmeyeceğini, uzun vadeli kredilerde enflasyon beklentilerinin daha belirleyici olduğunu vurguladı. Örnek olarak, politika faizinde 5 puanlık bir indirim gerçekleşirken, tüketici ve ticari faizlerde 4‑7 puanlık artışların görüldüğünü gösterdi.

Kira, Eğitim ve Diğer Yapısal Faktörler

Kira ve eğitim gibi kalemlerde fiyatların geçmiş enflasyona endekslendiği ve bu yüzden fiyat artışlarının daha yavaş gerilediği belirtildi. Deprem sonrası konut arzındaki azalma ve kentsel dönüşüm süreçleri de kira fiyatlarını yukarı çekmişti. Sosyal konut projelerinin orta vadede olumlu etkisi olacağına dikkat çekildi.

Küresel ve Yerel Etkenler

Karahan, küresel faktörlerin (ör. altın fiyatları, dış ticaret akımları) ve yerel faktörlerin (ör. kuraklık, zirai don) enflasyon üzerindeki etkilerini değerlendirdi. Altın fiyatlarındaki yükselişin rezervler üzerinde 100 milyar dolar tutarında bir etkisi olduğu tahmin edildi.

Sonuç ve Gelecek Beklentileri

Karahan, tek haneli enflasyona ulaşmanın mümkün olduğunu ve doğru reçete ile ilerlenildiğini vurguladı. Önümüzdeki dönemde enflasyon beklentileri, talep dengesi ve kurdaki reel değerlenmenin devam etmesiyle fiyat istikrarının sağlam kalması hedefleniyor.

Bu kapsamda, Merkez Bankası para politikasının sıkılığını yeniden kalibre ederek enflasyonun hedeflerle uyumlu şekilde düşmesini sağlamak için tüm adımları atmaya hazır durumda.