Sayıştay Raporu: Sinop Belediyesi’nde Usulsüzlük Zinciri!

Özet

Sayıştay'ın 2024 yılı denetim raporu, Sinop Belediyesi'nde mali ve idari mevzuata aykırılıklar zinciri tespit etti. Rapor, ihalesiz kiralamalar, parçalara bölünerek yapılan alımlar, taşınmaz kayıt eksiklikleri ve belediye bütçesinden özel işletmelere ödenen elektrik faturaları gibi birçok usulsüzlüğü ortaya koydu.

İhale ve Kiralamalarda Usulsüzlükler

Sayıştay, bazı alımların 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun limitlerini aşmamak için parçalara bölündüğünü ve bu sayede doğrudan temin yönteminin suistimal edildiğini tespit etti. Bu uygulama, kamu kaynaklarının etkin kullanılmadığını gösteriyor.

Kayıt Dışı Banka Hesapları ve Yolsuzluğa Açık Muhasebe Sistemi

Denetimde, 102 banka hesabı ve 105 döviz hesabı dışında izlenen ancak muhasebeye işlenmeyen mevduat hesapları bulundu. Bu hesapların değerlemeye tabi tutulmadığı ve banka kayıtlarıyla uyumlu olmadığı vurgulandı. Ayrıca, bazı tahsilatların gerçeğe aykırı biçimde mahsuplaştırıldığı belirtildi.

Enflasyon Düzeltmesi Yapılmadı, Mali Tablolar Gerçeği Yansıtmıyor

2023 sonunda yapılması gereken enflasyon düzeltmesi zamanında yapılmadı, 2024'e taşındı ve dönemsellik ilkesine aykırı şekilde muhasebeleştirildi. 2024 sonunda ise bu işlem hiç yapılmadı; bu yüzden belediyenin bilanço ve faaliyet sonuçları tabloları, enflasyon kaynaklı değer artışlarını doğru yansıtmıyor.

Başka Kurumlar Adına Yapılan Tahakkuklar Kayıtlara Geçmedi

Kültür varlıklarını koruma katkı payı gibi başka kurumlar adına tahakkuk eden alacaklar belediyenin muhasebe sistemine işlenmedi. Sonuç olarak, belediyenin bilançosunda diğer idarelere ait tahsil edilmemiş alacaklar görünmüyor; bu durum şeffaflık ve hesap verebilirlik açısından ciddi bir eksikliği işaret ediyor.

Taşınmaz Kayıtları, Değerlemeler ve Envanter İşlemleri Eksik

Belediyeye ait gayrimenkullerin kayıt, değerleme, numaralandırma ve envanter çalışmalarının eksik olduğu ortaya çıktı. Bu eksiklik, varlık tablosu ve amortisman kayıtlarının gerçeğe uygun olmamasına yol açıyor.

Personel Gideri Sınırı Aşıldı, Fazla Mesai ve İzinlerde İhlaller

2024 yılında toplam personel gideri 231.979.000 TL olarak gerçekleşti; gider oranı %36,69 ile Belediye Kanunu'nda öngörülen %30 sınırını aştı. Ayrıca, çalışanların yıllık izinlerini kullanmadığı, fazla mesai süresinin yasal limiti geçtiği ve hakedişlerin eksik ödendiği tespit edildi.

İhalesiz ve Süresiz Ulaşım Hatları

Şehir içinde 24 halk otobüsü, 35 dolmuş ve 61 taksi hattı ihalesiz ve süresiz biçimde kullandırılıyor. Bu hatların tahsisleri 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'na aykırı yenilenmiş; işletmeciler "kazanılmış hak" gerekçesiyle süresiz çalışıyor. Sayıştay, bu hatların yeniden ihale edilmesi gerektiğini vurguladı.

Taşınmazların Dernek ve Kooperatiflere Tahsisi, Özel İşletmelere Elektrik Ödemesi

Belediyeye ait dört taşınmazın dernek ve kooperatiflere tahsis edildiği ve mevzuata aykırı olduğu belirlendi. Ayrıca, Sinop İskelesi çevresindeki özel işletmelerin elektrik faturalarının belediye bütçesinden ödendiği tespit edildi; bu bedellerin yasal faiziyle tahsil edilmesi önerildi.

İhalesiz Kiralamalar ve Tahliye Kararlarının Uygulanmaması

Bazı taşınmazlar encümen kararıyla süresiz kiraya verildi; kiracılardan geçici ve kesin teminat alınmadığı ve bazı tahliye kararlarının uygulanmadığı bildirildi. Sayıştay, bu kiralamaların 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre yeniden yapılması gerektiğini kaydetti.

İç Kontrol Sistemi Yok

Raporun en çarpıcı bulgularından biri, belediyede iç kontrol sisteminin tamamen eksik olması. Sayıştay, "Belediyenin hata, hile ve usulsüzlükleri önleme kapasitesi çok düşük. İç kontrol ve ön mali kontrol mekanizmaları işletilmemektedir" ifadeleriyle üst yönetime acil önlem çağrısında bulundu.

Genel Değerlendirme

Sayıştay, Sinop Belediyesi'nin 2024 mali tablolarının "bazı alanlarda" gerçeği yansıtmadığını, iç kontrol eksikliğinin ciddi risk oluşturduğunu ve birçok işlemin 5018, 5393, 2886 ve 4734 sayılı kanunlara aykırı yürütüldüğünü belirtti. Raporun sonunda, taşınmazların geri alınması, ihalesiz hat ve kiralamaların yeniden düzenlenmesi ve usulsüz ödemelerin tahsil edilmesi önerildi.