Irak’ta Genel Seçimler Başladı: 329 Milletvekili İçin Yarış Kızışıyor

Irak'ta genel seçimler başladı; 329 milletvekili belirlenecek, kadınlara kontenjan ayrıldı ve seçim sonuçları ülkenin siyasi geleceğini belirleyecek.

Seçim Günü ve Sandık Açılışları

Irak'ta genel seçimler için oy kullanma süreci sabah 7:00'de (Türkiye saati) başladı. Oy verme işlemi akşam 18:00'a kadar devam edecek ve 19 vilayetten 18'inde oy verme istasyonları kuruldu. Yeni oluşturulan Halepçe vilayeti, seçmenlerini Süleymaniye seçim bölgesine yönlendirecek.



Bu sandıklar, 32 milyon seçme hakkına sahip vatandaş arasında 21,4 milyonunun kayıt yaptırdığı bir ortamda gerçekleşiyor. Reuters'ın raporuna göre, seçimlere katılımın düşük olmasının temel nedeni “sisteme güvensizlik” olarak gösteriliyor; 2021'de katılım %41'in altında kalmıştı.

Partiler, Bloklar ve Adaylar

Seçimde, farklı mezhep çizgileri üzerine kurulu 7.744 aday yarışacak. Eski Başbakan Nuri el‑Maliki önderliğindeki Şii bloğu ile mevcut Başbakan Muhammed Şia el‑Sudani'nin koalisyonu arasında yoğun bir rekabet bekleniyor. El‑Sudani ikinci kez başbakanlık hedefi güdüyor ancak Şii bloğu SCF içindeki derin görüş ayrılıkları bu hedefi zorlaştırıyor. Reuters'ın tahminlerine göre, el‑Sudani en fazla sandalyeyi kazansa bile çoğunluğu elde etme ihtimali düşük, bu da seçim sonrası başbakanlık pazarlıklarının uzamasına yol açabilir.

Diğer önemli aktörler arasında, Parlamento Başkanı Muhammed el‑Halbusi'nin liderliğindeki İlerleme Partisi (Sünni) ve Kürt siyasi hareketleri yer alıyor. Kürt tarafında Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği yarışıyor; ikisi de Bağdat yönetimiyle farklı stratejik yaklaşımlar sergiliyor. Ayrıca, güçlü Şii din adamı Mukteda el‑Sadr taraftarlarına seçimi boykot etme çağrısı yaptı, bu da seçim atmosferine ekstra bir tansiyon katıyor.

Geçmiş Seçim Performansları ve Gelecek Beklentileri

SCF, 2021'de kurulmuş ve el‑Sudani 2022'de başbakanlığa getirilmişti. Ancak, iki yıl sonra bile blok içindeki anlaşmazlıklar devam ediyor. 2021 seçimlerinde katılım oranı %41'in altında kalmışken, bu yılki seçimlerde katılımın %45 civarında olması bekleniyor; bu oran hâlâ istikrar için yetersiz kabul ediliyor.

Uzmanlar, seçim sonuçlarının Irak'ın iç politika dengelerini yeniden şekillendireceğini ve özellikle kadın temsil oranının artırılması (sandalyelerin dörtte biri kadınlara ayrıldı) ile toplumsal cinsiyet eşitliğine dair yeni bir ivme kazanabileceğini belirtiyor. Ancak, bölgesel güvenlik sorunları, ekonomik sıkıntılar ve dış müdahaleler seçim sürecinin şeffaflığı ve meşruiyeti üzerinde baskı oluşturabilir.

Seçim Sonrası Senaryo

Seçim sonuçları açıklandığında, koalisyon görüşmeleri uzun sürebilir. El‑Sudani'nin ikinci kez başbakan olma şansı, SCF içindeki farklı mezheplerin ve partilerin uzlaşı yapıp yapmayacağına bağlı. Eğer koalisyon kurulamazsa, Irak siyasi istikrarını korumak için yeni bir arabulucu hükümet ya da geçici bir meclis yapısı gündeme gelebilir. Bu süreç, hem iç hem de dış politika alanında kritik kararların alınmasını geciktirebilir.

Uluslararası Yansımalar

ABD, İran ve bölgesel diğer aktörler, Irak'ın seçim sürecini yakından izliyor. Seçimlerin barışçıl ve adil bir şekilde yürütülmesi, bölgedeki istikrar için önemli bir gösterge olarak görülüyor. Özellikle İran'ın Şii bloğu üzerindeki etkisi ve ABD'nin Sünni gruplarla ilişkileri, seçim sonrası oluşacak hükümetin dış politikada nasıl bir yol izleyeceğini belirleyecek faktörler arasında.