Bebeklerde Aşırı Sarsılma Tehlikesi ve Erken Müdahalenin Hayati Önemi

Uzman Uyarısı: Sarsılmış Bebek Sendromu Ciddiye Alınmalı

Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı Yenidoğan Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Yakup Aslan, bir bebekte aşırı sarsılma şüphesi oluştuğunda, çocuğun hiçbir şikayet göstermemesi durumunda bile mutlaka bir pediatrik nöroloji uzmanına başvurulması gerektiğini belirtti.

Prof. Dr. Aslan, AA muhabirine, sarsılmış bebek sendromunun (SBS) bebeklerde ve iki yaşın altındaki çocuklarda ani sarsıntılar sonucunda beyin kanaması, ödem ve uzun vadeli nörolojik bozukluklara yol açan bir durum olduğunu söyledi.

Erken Dönemde Görülmeyen Belirtiler

Prof. Dr. Aslan, “Göz retinasında kanama, beyin içi kanama gibi bulgular ilk aşamada fark edilmeyebilir. Ancak ilerleyen aylarda epilepsi, zeka geriliği, motor gelişim bozuklukları gibi ciddi sorunlar ortaya çıkabilir.” şeklinde uyardı. Bu tür bulgular yalnızca uzman doktorlar tarafından görüntüleme teknikleriyle tespit edilebilir.

Ailelerin Dikkat Etmesi Gereken Kırmızı İşaretler

Uzman, ailelerin özellikle aşağıdaki belirtilere karşı duyarlı olmalarını tavsiye etti:

Aşırı huysuzluk veya ağlama atakları, aşırı uyuklama ve uyandırılamama, beslenememe veya emmeme güçlüğü, nöbet geçirme, kusma, vücutta morluklar, hatta koma ve ölüm gibi ekstrem durumlar. Bu işaretler, bebekte bir sarsıntı yaşandığının en açık sinyalleridir.

Hemen Müdahale: 112 Acil Çağrı Hattı

“Bebeğin ani ve şiddetli bir sarsıntıya maruz kaldığını düşünüyorsak, hiçbir şikayet olmasa bile 112’yi arayarak acil tıbbi yardım talep etmek gerekir.” diye vurgulayan Aslan, gecikmenin kalıcı beyin hasarına yol açabileceğini hatırlattı.

Neden Bebekler Daha Fazla Risk Altında?

Uzman, bebeklerin boyun kaslarının zayıf olması ve kafatasının tam olarak beyni doldurmaması nedeniyle beyinlerinin kafatası içinde serbestçe sallanabildiğini, bu da “sanki beyni bir duvara çarpmış gibi” bir travma yarattığını açıkladı. Bu durum, kanama, ödem ve ciddi nörolojik hasara neden olur.

Uzun Vadeli Sonuçlar ve Önleme

“En korktuğumuz beyin kanaması, beyin ödemi ve göz kanamalarıdır. Bu tür hasarlar gelişirse, öğrenme güçlüğünden zeka geriliğine, epilepsiye ve hatta beyin felcine kadar uzanan ciddi sonuçlar ortaya çıkabilir.” diye belirten Aslan, hafif bir sarsıntının bile zamanla büyük bir soruna dönüşebileceğini vurguladı. “‘Sarştım ama bir şey olmadı’ demek yerine şüphe duyduğunuz anda doktorla görüşmek en doğru adım olacaktır.”

Ek Bilgi ve Tavsiyeler

Türkiye’de Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yayınlanan kılavuzlar, bebeklerin taşıma ve taşıma sırasında sallanmasının kesinlikle yasak olduğunu ve “bebeği kucağa alırken, destekleyici bir tutuşla, ani hareketlerden kaçınılması” gerektiğini hatırlatıyor. Ayrıca, ebeveyn eğitim programları ve sağlık merkezlerinde rutin kontrollerin SBS riskini azaltmada kritik rol oynadığı belirtiliyor.

Bu bilgiler ışığında, ebeveynlerin ve bakıcıların bebekleri tutma, taşıma ve uyku sırasında kullanılan ekipmanları (beşik, taşıma çantası vb.) dikkatle seçmesi, sarsıntı riskini en aza indirebilir.

Unutulmamalıdır ki, erken müdahale hayat kurtarır ve çocuğun sağlıklı bir gelişim süreci geçirmesini sağlar.