Amisos Hazineleri: Tarihin En Büyük Hazine Grubu

Amisos Hazineleri Nasıl Gün Yüzüne Çıktı?

1995 yılında Samsun’un Ilkadım ilçesi Cedit Mahallesi’nde yürütülen bir yol genişletme projesi sırasında kazı ekipleri, yer altındaki bir mezar odasını ortaya çıkardı. Bu odada bulunan ve Amisos Hazineleri adı verilen 64 parçadan oluşan koleksiyon, hemen Samsun Müzesi’ne taşındı ve kısa sürede müzenin en çok ilgi gören sergileri arasına girdi.

Uzman Görüşü: Dünya Tarihinin En Büyük Altın Grupları Arasında

Samsun Müzesi Altın Eser Sorumlusu Arkeolog Mustafa Kantemir, “Troya ve Karun hazineleriyle eş değer 64 parçadan oluşan altın, metal, cam ve pişmiş toprak eserler” sözleriyle Amisos Hazineleri’nin benzersizliğini vurguladı. Kantemir, bu eserlerin in-situ buluntu yani ilk kullanıldığı ya da yapıldığı yerde bulunması nedeniyle, dünyanın en büyük arkeolojik buluntularından biri olduğunu belirtti.

Hazinenin İçeriği ve Kültürel Anlamı

Amisos Hazineleri arasında altın broşlar, bilezikler, iki metre uzunluğunda kolye, altın ağız ve göz bandı, pişmiş topraktan yapılmış kaseler, mezar odasını aydınlatan kandiller ve ince cam süslemeler yer alıyor. Kantemir, bu parçaların VI. Mithridates dönemine tarihlendiğini, ancak daha eski bir döneme ait olabileceğine dair güçlü ipuçları bulunduğunu ifade etti.

“Samsun, Kırım ile Anadolu’yu birleştiren bir köprü konumunda olduğu için tarih boyunca stratejik bir öneme sahip olmuştur. Şehrin adı bile Amisostan evrilmiştir. Bu hazine, Doğu ve Batı kültürlerinin kaynaşmasının bir simgesi olarak ortaya çıkıyor,” diye ekledi Kantemir. Doğu’da erkeklerin altın takması güç göstergesi iken, Batı’da bu takılar genellikle kadınların kullandığı bir süs eşyasıydı; Amisos Hazineleri bu iki kültürün sentezini ilk kez görmemizi sağlıyor.

Teknik Özellikler ve Sanatsal Değer

Koleksiyondaki aslan başlı bilezikler, telkari tekniğiyle işlenmiş ve Doğu’nun coşkulu üslubunu yansıtıyor. Kantemir, “Kendi alanında döneminde dünyadaki en büyük hazine grubu diyebiliriz” diyerek, altın buluntularının bulunduğu en büyük mezar buluntusu olduğunu vurguladı. Altın artışı, o dönemde Anadolu’da sanatsal üretimin de artmasına yol açmıştı; bu da hazinedeki ince işçilik ve detayların neden bu kadar etkileyici olduğunu açıklıyor.

Ziyaretçi Görüşleri ve Müze Deneyimi

Müzeyi ailesiyle gezen matematik öğretmeni Gülnihal Sima İzgi Bayrak, hazinenin sadece altın değerinden değil, Helenistik dönemdeki işlemeler ve kullanılan malzemelerin gelişmişliğinden de etkilendiğini belirtti. “Altının o dönemin koşullarına bağlı işlenmiş olması gerçek manada göz kamaştırıcı” dedi.

Diğer ziyaretçiler ise sergilenen hazinenin ince işçiliğine hayran kalıyor; hatta bazıları “Bu kadar ince işçilik gerçek mi?” sorusunu sorarak, günümüz teknolojisinin bile bu detayları yeniden yaratamayacağını dile getiriyor.

Amisos Hazineleri’nin Geleceği

Uzmanlar, Amisos Hazineleri’nin korunması ve araştırılması için uluslararası iş birliğinin artırılması gerektiğini vurguluyor. Yeni analiz yöntemleri ve 3D tarama teknikleriyle bu eşsiz koleksiyonun daha derinlemesine incelenmesi, hem akademik dünyaya hem de genel halka tarih öncesi medeniyetlerin zenginliğini sunacak.