KOAH: Sigara ile Artan Hayat Tehdidi

KOAH, sigara kullanımının en ciddi sonuçlarından biri; kış aylarında risk daha da artıyor.

KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı), dünya genelinde her yıl yaklaşık 3 milyon kişinin ölümüne yol açan, akciğerlerde geri dönüşü olmayan daralmalarla karakterize bir hastalıktır. Özellikle sigara içen ülkelerde halk sağlığı açısından en büyük tehditlerden biri konumundadır.

“KOAH, akciğerin kronik ve geri dönüşsüz daralmasıdır” diyerek tanım yapan Dr. Abdullah Kansu, hastalığın dört evresi olduğunu ve ileri aşamalarda hastaların evlerinden çıkamaz, oksijen desteği olmadan yürüyemez hale geldiğini belirtti.

Sigara, KOAH’ın en büyük risk faktörüdür. Dr. Kansu, “Uzun süreli sigara kullanımı KOAH’ın en yaygın ve en bilinen sebebidir. Kirli hava, mesleki maruziyetler ve enfeksiyonlar da hastalığı tetikleyebilir, ancak temel neden sigaradır” şeklinde konuştu.

Dünya genelinde 300 milyon KOAH hastası bulunmakta ve her yıl sigaraya bağlı KOAH nedeniyle 3 milyon kişi hayatını kaybetmektedir. Bu rakamlar, KOAH kaynaklı ölümlerin artık tüm hastalıklar arasında üçüncü sıraya yükseldiğini gösteriyor.

Kış aylarında risk neden artar? Soğuk hava, solunum yollarını daraltır, mukus üretimini artırır ve hastaların enfeksiyon kapma olasılığını yükseltir. Dr. Kansu, “KOAH hastalarında özellikle kış aylarında risk daha da artıyor; nefes darlığı, akciğer enfeksiyonları ve akut alevlenmeler sık görülür” dedi.

Tanı koymada solunum testleri kritik bir rol oynar. Nefes testi (spirometri) sayesinde hava yolu daralması objektif olarak ölçülür. Özellikle 40 yaş üzeri, uzun yıllar sigara içmiş ve kronik öksürük şikayeti olan hastalarda KOAH ihtimali yüksektir.

KOAH tamamen önlenebilir bir hastalıktır. En etkili önlem sigarayı bırakmaktır. Dr. Kansu, “Sigara bırakılmadığında hastalık ilerlemeye devam eder. İlk aşama sigaranın bırakılması, ikinci aşama ise inhaler gibi nefes yoluyla verilen ilaçların düzenli kullanımıdır” şeklinde uyarıda bulundu.

Pulmoner rehabilitasyon ve beslenme KOAH yönetiminde vazgeçilmezdir. Diyafram solunumu, nefes egzersizleri, kas güçlendirme hareketleri ve düzenli yürüyüş hastaların yaşam kalitesini artırır. Ayrıca aşırı kilo kaybı veya obezite hastalığın seyrini kötüleştirir; dengeli bir beslenme programı önerilir.

Dr. Kansu, “KOAH hastalarının altı ayda bir kontrol edilmesi, ilaçların doğru kullanılması ve yaşam tarzı değişikliklerinin sürdürülebilir olması hayati önem taşır” diyerek hastaları düzenli takip ve öz bakım konusunda uyardı.