İran, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) ile eylülde imzalanan ve iki tarafın iş birliğini yeniden başlatmasını öngören Kahire Anlaşması‘nı resmi bir mektupla feshettiğini duyurdu. Bu adım, İran’ın dış politikasında önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, İngiltere, Fransa, Almanya ve ABD’nin IAEA Yönetim Kurulu’na İran aleyhinde sunduğu karar tasarısını “İran’ın iyi niyetini hiçe sayarak, IAEA’nın güvenilirliğini ve bağımsızlığını zedelediğini” belirterek kınadı. Arakçi, “Bu tasarı, Ajans ile İran arasındaki etkileşim ve iş birliği sürecini doğrudan aksatıyor” dedi.
Arakçi, İngiltere, Fransa ve Almanya’nın ağustos ayında Tahran’a Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarını getiren süreci başlatmasının ardından, eylülde imzalanan iş birliği anlaşmasının geçerli olmadığını vurguladı. “Bugün de IAEA Başkanı Rafael Mariano Grossi’ye gönderilen resmi mektupta bu mutabakatın artık geçerli olmadığı ve feshedildiği duyuruldu” şeklinde konuştu.
Kararın ardından, uluslararası alanda çeşitli tepkiler bekleniyor. Özellikle AB ülkeleri ve ABD, İran’ın bu adımını “nükleer denetim mekanizmalarını zayıflatma çabası” olarak nitelendiriyor. Diğer yandan, İran yetkilileri bu kararı “ülkenin egemenliğine saygı duyulmadığı” ve “kendi güvenlik politikalarını belirleme hakkının ihlal edildiği” gerekçesiyle savunuyor.
Uzmanlar, bu gelişmenin Ortadoğu’da nükleer konulardaki diplomatik dinamikleri yeniden şekillendirebileceğini ve bölgedeki jeopolitik dengeleri etkileyebileceğini belirtiyor.
İran ve IAEA arasındaki ilişkilerin nasıl bir yol izleyeceği, BM ve büyük güçlerin nasıl bir tutum sergileyeceği önümüzdeki haftalarda netleşecek. Bu süreç, uluslararası güvenlik ve enerji politikaları açısından kritik bir öneme sahip olacak.