Güney Afrika’nın ekonomik ve diplomatik başkenti Johannesburg‘da 12-14 Kasım tarihleri arasında toplanan G20 Liderler Zirvesi, “Dayanışma, eşitlik ve sürdürülebilirlik” temasıyla sürdürüldü. Zirve, her iki yılda bir farklı bir ülke tarafından ev sahipliği yapılan ve küresel ekonomi, iklim ve güvenlik konularını ele alan bir platform olarak biliniyor.

Geleneksel olarak, bir ülke dönem başkanlığını bir sonraki ülkeye devreder; bu yılki devir, 2025 yılında ABD’nin üst üste ikinci kez ev sahipliği yapması planlandığı için, Güney Afrika liderliğinden Amerika Birleşik Devletleri‘ne geçecekti. Ancak ABD Başkanı Donald Trump‘ın zirveyi boykot etmesi ve Washington’dan üst düzey bir temsilci gönderilmemesi, devir töreninin yapılmasını imkânsız hale getirdi.
Güney Afrika Dışişleri Bakanı Ronald Lamola, basına verdiği açıklamada, “ABD G20 üyesidir ve temsil edilmek isterlerse, uygun seviyedeki bir temsilci gönderebilirlerdi. Bu bir liderler zirvesidir; devlet başkanı, cumhurbaşkanı tarafından atanan bir temsilci ya da bir bakan da olabilir” dedi. Lamola, ABD’nin hiçbir üst düzey temsilci göndermediğini ve bu durumun devir törenini ertelemek zorunda kalınmasına yol açtığını vurguladı.
Lamola ayrıca, “Güney Afrika Cumhurbaşkanı, dönem başkanlığını ABD’li bir temsilciye değil, ABD’nin istediği herhangi bir yer veya bakanlık ofisinde devredecek” ifadesiyle, devir işleminin fiziksel bir tören olmaksızın, iki ülkenin diplomatik kanalları üzerinden yürütüleceğini belirtti. Bu açıklama, G20 protokolünün esnekliğini gösterirken, aynı zamanda uluslararası ilişkilerdeki gerilimlerin zirve süreçlerini nasıl etkileyebileceğine de ışık tutuyor.
Uzmanlar, bu durumun G20’nin karar alma mekanizmalarını ve gelecek yıllardaki devir planlarını yeniden gözden geçirmesi gerektiğine işaret ediyor. ABD’nin katılım eksikliği, sadece sembolik bir töreni etkilemekle kalmayıp, aynı zamanda G20’nin iklim, ticaret ve güvenlik konularındaki ortak çalışmalarına da gölge düşürebilir.
G20 üyeleri, önümüzdeki aylarda bir sonraki liderler zirvesi öncesinde bu tür protokol aksaklıklarını önlemek için yeni bir çerçeve oluşturmayı planlıyor. Bu çerçeve, ülke başkanlarının ya da başbakanların doğrudan katılımının zorunlu kılınması ve alternatif temsilci mekanizmalarının önceden belirlenmesini kapsayabilir.
Johannesburg’da sona eren zirve, hem bölgesel hem de küresel politikada yeni bir dönemin sinyallerini verdi; ancak ABD’nin boykot kararı, G20’nin birliğini test eden beklenmedik bir engel olarak hafızalarda kalacak.