İran’ın turistik cenneti Kish adasında, teknoloji ve inovasyon meraklılarını bir araya getiren 2025 Kish Inox Tech Expo kapsamında “ileri teknoloji ürünü insansı robotlar” sergilendi. Organizatörler, bu robotların yapay zekâ destekli, tamamen otonom varlıklar olduğunu iddia ederken, sahneye çıkan figürlerin dış görünüşü ve hareketleri izleyicileri büyüleyecek nitelikteydi.
Ancak fuar alanına giren ziyaretçiler, kısa sürede bu “robotların” aslında kostüm giymiş insan performansçılardan ibaret olduğunu fark etti. Yüzdeki sivilce izleri, düzenli nefes alıp verme, doğal göz kırpma ve insan vücuduna özgü duruşları göz ardı edilemez derecede insana özgüydü.

Görüntülerde, bir erkek ve bir kadın performansçının mekanik hareketlerle sahneye çıkıp “robotik varlıklar” gibi tanıtıldığı görülüyor. İkilinin kendilerini “ortak bir veri kodu içinde çalışan bir veri koleksiyonu” olarak tanımlaması da izleyiciler arasında merak uyandırdı.
Fuarda çekilen videolar, TikTok, Instagram ve Twitter gibi platformlarda saatler içinde binlerce kez paylaşıldı. Kullanıcılar, robotların insan olduğunu gösteren “yüzdeki sivilce izleri”, “nefes alıp verme ritmi” ve “göz kırpma” gibi detayları mizahi bir dille ele aldılar. “Bu robotlar 2025’e değil 2020’ye ait!”, “Gerçek robot olsaydı, sivilcemiz olmasaydı” gibi yorumlar trend oldu.
Birçok teknoloji uzmanı, fuarın bu tür bir gösteriyle izleyiciyi yanılttığını ve etik sorumlulukların göz ardı edildiğini belirtti. “Görsel şovun ardında gerçek bir bilimsel ilerleme yok. Bu, pazarlama stratejisiyle yapılan bir illüzyondur” şeklinde değerlendiren uzmanlar, benzer etkinliklerde şeffaflık talep etti.
İran yetkilileri, olayın ardından “Bu bir sahne gösterisiydi, izleyicilere teknolojiye dair bir perspektif sunmak amaçlandı” açıklamasını yaptı. Ancak uluslararası medya, fuarın “insanları robot gibi göstermesi” üzerinden eleştirel haberler yayınladı.
Fuara katılan bazı ziyaretçiler ise “İlk başta etkilenmiştik, ama gerçek insanları gördükten sonra sahte bir gösteriyle alay etmemek elde değil” dedi. Bu tepkiler, fuarın amacının yanı sıra izleyicilerin beklentileri ve güveni konusundaki tartışmaları da alevlendirdi.
Bu olay, teknolojik fuarlarda gerçeklik ve sahtecilik arasındaki sınırların net bir şekilde belirlenmesi gerektiğini bir kez daha gösterdi. Uzmanlar, katılımcıların ve izleyicilerin yanlış yönlendirilmemesi için etik kuralların ve şeffaflık ilkelerinin etkinliklerde zorunlu hâle getirilmesini öneriyor.
Fuarda gösterilen “insansı robotlar”ın gerçekliği ortaya çıkınca, sosyal medyada dalga geçilmesi sadece bir mizah unsuru olmaktan çıkıp, teknoloji gösterilerinde sorumluluk ve güven konularının da gündeme gelmesine vesile oldu.