Merkez Bankası zorunlu karşılık uygulamasında köklü değişiklikler

TCMB, zorunlu karşılık sisteminde sadeleşme adımları kapsamında önemli düzenlemeler yaptı. 16 Ocak 2026 tarihinden itibaren yeni oranlar geçerli olacak.

Sadeleşme Çerçevesinde Yapılan Değişiklikler

TCMB, yabancı para zorunlu karşılık oranlarını yeniden yapılandırarak bankacılık sektöründeki yükümlülük maliyetlerini azaltmayı hedefliyor. Uzun vadeli yabancı para yükümlülüklerine ilişkin geçici %0 oranındaki uygulama süresinin uzatılmayacağı duyuruldu.

Yeni Zorunlu Karşılık Oranları

Döviz tevdiat ve altın mevduat hesapları arasındaki oran farklılıkları tamamen kaldırıldı. Uzun vadeli yabancı para mevduat dışı yükümlülüklerdeki zorunlu karşılık oranları aşağıdaki gibi düşürüldü:

Vadesiz ve 1 ay vadeli döviz mevduat/katılım fonu: %32’den %30’a.

Daha uzun vadeli döviz mevduat/katılım fonu: önceki %22‑28 aralığından %26’ya sabitlendi.

Kıymetli maden depo hesapları (vadesiz ve 1 aya kadar): %28’den %30’a yükseltildi.

Daha uzun vadeli kıymetli maden depo hesapları: %24‑28 aralığından %26’ya çekildi.

Vadesiz ve 1 yıla kadar vadeli yabancı para yükümlülükleri: %21 sabit bırakıldı.

2 yıla kadar vadeli: %16’dan %10’a.

3 yıla kadar vadeli: %11’den %8’e.

5 yıla kadar vadeli: %7’den %3’e.

5 yıldan uzun vadeli: %5’ten %0’a indirildi.

Finansman Şirketlerine Yönelik Düzenlemeler

2022 yılında zorunlu karşılığa tabi tutulan finansman şirketlerinin yurt içi bankalara olan yükümlülükleri kapsam dışı bırakıldı. Aynı tebliğde, kredi büyümesi sınırlaması uygulamasının süresi bir yıl daha uzatıldı ve sektörün likidite ihtiyacına cevap vermesi amaçlandı.

Bu düzenlemeler, bankacılık sisteminde şeffaflığı artırma, sermaye maliyetlerini düşürme ve kredi akışını destekleme yönündeki TCMB’nin sadeleşme stratejisinin bir parçası olarak değerlendiriliyor.

Uzmanlar, yeni oranların uzun vadeli döviz borçlanmalarını uyarıcı bir şekilde azaltacağını ve yerli para biriminin istikrarına olumlu etkiler sağlayacağını belirtiyor.