Bilim insanları ‘popodan nefes alma’ yöntemini test ediyor

Bilim insanları, solunum yetmezliği yaşayan hastalara ek oksijen sağlamak için halk arasında “popodan nefes alma” olarak bilinen enteral ventilasyon yöntemini hayvan ve insan deneyleriyle test ediyor. İlk sonuçlar umut vaat ederken, güvenlik ve etkinlik konularında daha fazla araştırma gerektiği vurgulandı.

Enteral Ventilasyon Nedir?

Enteral ventilasyon, bağırsak yoluyla oksijen taşıyan bir sıvının rektal veya kolonik bölgeye verilmesi ve buradan kan dolaşımına geçerek dokulara oksijen sağlanması prensibine dayanır. Bu yöntem, geleneksel solunum destek sistemlerinin aksine invaziv olmayan bir yol sunmayı amaçlar ve özellikle akciğer fonksiyonları yetersiz olan hastalar için geçici bir destek olarak düşünülmektedir.

Hayvan Deneyleri: Fare ve Domuz Üzerindeki Başarılar

İlk aşamada, araştırmacılar fareler ve domuzlar üzerinde denemeler yürüttü. Özel olarak formüle edilen yüksek oksijen taşıma kapasitesine sahip bir sıvı, hayvanların rektal yoluyla verildi. Sonuçlar, sıvının bağırsak duvarından geçerek kanda belirgin bir oksijen artışı oluşturduğunu gösterdi. Bu artışlar, hayvanların solunum stresine karşı dayanıklılığını kısa vadeli olarak artırdı ve hiçbir ciddi yan etki gözlemlenmedi.

İnsan Deneyleri: Japonya’da İlk Klinik Testler

2025 yılında Japonya’da gerçekleştirilen pilot çalışmada, 27 sağlıklı gönüllüye farklı hacimlerde oksijen‑zengin sıvı uygulandı. Katılımcıların çoğu sıvıyı sorunsuz tolere etti ve herhangi bir ciddi gastrointestinal komplikasyon raporlanmadı. Ancak, oksijen seviyelerinde gözlemlenen artış geçici ve sınırlıydı; bu durum, yöntemin etkinliğinin henüz kanıtlanmadığını gösteriyor. Araştırmacılar, bu bulguların yöntemin güvenli bir başlangıç noktası olduğunu, fakat klinik faydasının doğrulanması için daha büyük ve kontrollü çalışmalara ihtiyaç duyulduğunu belirtti.

Gelecek ve Klinik Çalışmalar

Şu anki veriler, enteral ventilasyonun geçici oksijen desteği sağlayabileceği ihtimalini destekliyor. Bilim insanları, daha yüksek konsantrasyonlu oksijen taşıyan sıvılar, farklı uygulama protokolleri ve uzun vadeli güvenlik değerlendirmeleri üzerine odaklanıyor. Özellikle kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) ve akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS) gibi durumlarda ek bir destek olarak kullanılabilmesi, araştırmaların temel hedefi.

Uzman Görüşleri ve Etik Değerlendirme

Uzmanlar, bu yöntemin hâlâ erken aşamalarda olduğunu ve standart oksijen tedavilerinin yerini almasının mümkün olmadığını vurguluyor. Ayrıca, rektal yoldan oksijen verilmesinin potansiyel mikrobiyal dengesizlikler, enfeksiyon riskleri ve hasta kabulü gibi etik konuları da beraberinde getirdiği belirtiliyor. Bu yüzden, etik kurulların sıkı denetimi ve hastaların bilinçli onayı sürecinin titizlikle yürütülmesi gerektiği ifade ediliyor.

Sonuç olarak, “popodan nefes alma” olarak adlandırılan enteral ventilasyon, solunum yetmezliği yaşayan hastalara geçici bir solunum desteği sunma potansiyeli taşısa da, etkinliğinin ve uzun vadeli güvenliğinin kanıtlanması için kapsamlı klinik araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır.