İran‑Kazakistan İlişkileri Güçleniyor: 7 Mutabakat Zaptı ve 3 Milyar Dolarlık Ticaret Hedefi

İkili Görüşmeler ve Ortak Mesaj

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, resmi temaslar çerçevesinde Kazakistan başkenti Astana’ya (Nursultan) geldi ve burada Kazakhstan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ile bir araya geldi. Toplantının ardından ortak basın toplantısında Pezeşkiyan, “Bölgemiz hassas ve karmaşık bir süreçten geçiyor. Tek taraflılık artıyor, ABD ve bazı Batılı ülkeler bağımsız ülkelerin kimliğini ve egemenliğini hedef alıyor” diyerek, ikili ilişkilerin daha ciddi ve hassas bir biçimde geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.

Orta Asya’ya Stratejik Önem

Pezeşkiyan, İran’ın komşuluk politikası kapsamında Orta Asya’ya özel bir önem verdiğini belirterek, Kazakistan’ı “Hazar havzasında etkili bir komşu ve bölgedeki önemli ortak” olarak nitelendirdi. İki ülke arasındaki tarihsel, kültürel ve dini bağların, İpek Yolu mirası üzerine kurulu olduğunu hatırlatan lider, Farabi’nin felsefi mirasının iki milletin ortak medeniyet havzasını güçlendirdiğini dile getirdi.

7 Mutabakat Zaptı ve Kapsamlı İş Birliği Alanları

Görüşmeler sırasında ulaşım, transit ve lojistik, kültürel değişim programları, adli iş birliği, sağlık hizmetleri, diplomatik temaslar ve medya başlıklarını içeren toplam **7 mutabakat zaptı** imzalandı. Ayrıca, tarım, sanayi, madencilik, bilim‑teknoloji ve yargı alanlarında da yeni iş birliği modelleri tartışıldı. Bu belgeler, Tahran‑Astana ilişkilerinin geleceğine olumlu bir tablo çizmektedir ve iki ülkenin bölgesel entegrasyona katkısını artırmayı amaçlıyor.

3 Milyar Dolarlık Ticaret Hedefi

Pezeşkiyan, mevcut ticaret hacminin yüzde 40 artış gösterdiğini ve iki yıl içinde “ticaret hacmini 3 milyar dolara çıkaracak bir yol haritası” hazırladıklarını açıkladı. Bu kapsamda, Ortak Ekonomik Komisyonunun rolü güçlendirilecek, ekonomik engeller kaldırılacak ve serbest ticaret anlaşması tam anlamıyla hayata geçirilecek. İran‑Kazakistan ticaretinin, Avrasya Ekonomik Birliği çerçevesinde daha geniş bir bölgeye yayılması hedefleniyor.

Jeopolitik Bağlam ve Güvenlik Açısından Ortak Tutum

Pezeşkiyan, iki ülkenin Şanghay İşbirliği Örgütü, Avrasya Ekonomik Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatı gibi platformlarda ortak görüşe sahip olduğunu vurguladı. “Bölgesel ve uluslararası konularda güç kullanımını reddediyoruz, egemenlik ve toprak bütünlüğüne saygı temel prensibimizdir” diyerek, nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla kullanılmasına da aynı tutumu benimsediklerini belirtti.

Kültür ve Halklararası Etkileşimin Artırılması

İki devlet, kültürel, akademik ve turizm programlarını genişletmek üzere mutabakata vardı. Pezeşkiyan, “Bu görüşmenin sonuçları ikili iş birliğini güçlendirme yolunda belirleyici bir adım” diyerek, toplumsal iradenin ticaret ve yatırım hacmini hak ettiği seviyeye çıkarmak için yeterli olduğunu ifade etti.

Gelecek İçin Stratejik Perspektif

Uzmanlar, bu kapsamlı anlaşmaların sadece ikili ilişkileri değil, aynı zamanda bölgenin enerji güvenliği, lojistik koridorları ve ekonomik entegrasyon süreçlerine de olumlu etkileri olacağını değerlendiriyor. Kazakistan’ın Orta Asya’nın enerji geçiş kapısı konumundaki stratejik konumu, İran’ın ise bölgedeki nüfuzunu artırma çabaları, iki ülkenin ortak vizyonunu pekiştiriyor. Önümüzdeki yıllarda, imzalanan mutabakatların hayata geçirilmesi, bölgesel istikrar ve ekonomik büyüme açısından kritik bir rol oynayacak.