ABD ve Suudi Arabistan’dan Tarihi Stratejik Anlaşma: 1 Trilyon Dolarlık Yatırım ve F‑35 Satışı

ABD ve Suudi Arabistan arasındaki stratejik anlaşmanın detayları, ekonomik ve savunma alanlarındaki kilometre taşları

Görüşmenin Başlangıcı ve İmza Töreni

ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’da Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ı ağırladı. İki lider, Stratejik Savunma Anlaşması ve Ekonomik İşbirliği Çerçevesini imzalayarak iki ülke arasındaki ilişkileri yeni bir seviyeye taşıdıklarını ilan etti.

F‑35 Satışı: Ortadoğu’da İlk Kez

Trump, Suudi Arabistan’a F‑35 savaş uçakları satışı için onay verdiğini duyurdu. Bu, ABD’nin İsrail dışında bir Ortadoğu ülkesine yapacağı ilk F‑35 satışı olacak. Anlaşma, yaklaşık 300 Amerikan tankı ve ek savunma ekipmanlarını da kapsıyor.

Nükleer Enerji ve Silahların Yayılmasını Önleme

İki ülke, sivil nükleer enerji işbirliği alanında da bir anlaşma imzaladı. “Bu teknoloji, nükleer silahların yayılmasını önleme standartlarına göre kullanılacak” notu alındı. ABD, Suudi Arabistan’a nükleer teknoloji kapılarını açarken, silahlanma riskini minimize etmeyi taahhüt etti.

Ekonomik Taahhüt: 600 Milyar Dolar → 1 Trilyon Dolar

Veliaht Prens Selman, ABD’ye 600 milyar dolardan 1 trilyon dolara çıkacak bir yatırım planı sundu. Bu yatırım, yarı iletken, kritik mineraller, yapay zeka ve malzeme bilimi gibi yüksek teknoloji sektörlerini kapsayacak. Özellikle yarı iletkenler için 50 milyar dolar harcama öngörülüyor; uzun vadede bu rakamın yüz milyarlarca dolara ulaşması bekleniyor.

Yapay Zeka ve Kritik Mineraller İşbirliği

Taraflar, Yapay Zeka Mutabakat Zaptı ve Kritik Mineraller Çerçeve Anlaşması imzalayarak, tedarik zinciri çeşitlendirmesi ve teknoloji transferi konularında ortak bir yol haritası belirledi. Bu işbirliği, ABD’nin teknolojik üstünlüğünü korurken, Suudi Arabistan’ın da stratejik kaynaklara erişimini garantiliyor.

Abraham Anlaşmaları ve Orta Doğu Barışı

Trump, Suudi Arabistan’ın Abraham Anlaşmaları çerçevesinde bölge barışına katkı sağlamasını istedi. Veliaht Prens Selman, iki devletli çözümün net bir yol haritasını güvence altına almak istediğini vurguladı. Görüşme sırasında Gazze’nin yeniden inşası ve bölgedeki istikrar konuları da ele alındı.

Diğer Kritik Konular

Görüşmede, ABD‑Suudi ilişkilerinin yanı sıra Türkiye’nin Suriye yaptırımları konusundaki rolü, İran’la olası görüşmeler ve 2018’de Suudi konsolosluğunda öldürülen gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın hâlâ tam bir soruşturma aşamasında olduğu tartışıldı. Trump, Kaşıkçı olayıyla ilgili “Büyük bir hata” olduğunu kabul etti ve Suudi yetkililerin durumu iyileştirmek için çalıştığını belirtti.

Gelecek Haftaların Planları

İki ülke, önümüzdeki haftalarda ticaret, finansal düzenlemeler ve sermaye piyasaları teknolojileri üzerine yoğun temaslar gerçekleştirecek. ABD Hazine Bakanlığı ve Suudi Maliye Bakanlığı, standartların tanınması ve yatırım ortamının iyileştirilmesi konularında ortak adımlar atacak.

Sonuç ve Değerlendirme

Bu kapsamlı anlaşma, ABD‑Suudi Arabistan ilişkilerini sadece askeri değil, aynı zamanda ekonomik, enerji ve teknoloji alanlarında da köklü bir şekilde yeniden tanımlıyor. İki ülkenin ortak stratejik hedefleri, Orta Doğu’da dengeyi güçlendirecek ve küresel güvenlik mimarisine yeni bir dinamik kazandıracak.