ABD’nin Türkiye’ye Enerji Bağımlılığını Azaltma Çağrısı

ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye'ye Rusya'dan enerji almayı bırakma çağrısı yaptı. Bu çağrı, ABD'nin Ukrayna-Rusya savaşında Rusya'ya yönelik baskıyı artırdığı bir dönemde geldi. Trump, 25 Eylül'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı Beyaz Saray'da ağırladığında, "Yapabileceği en iyi şey Rusya'dan petrol ve doğal gaz almayı bırakmak olur" dedi.Rus TASS haber ajansının aktardığına göre Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, 26 Eylül'de yaptığı açıklamada Karadeniz üzerinden Türkiye'ye doğal gaz sağlayan TürkAkım ve Mavi Akım boru hatlarının "tam kapasite" çalıştığını söyledi. Doğal gaz akışının Türkiye'ye "faydalı olduğu" sürece kesilmeyeceğini vurgulayan Peskov, "Türkiye Cumhuriyeti ile ticari ve ekonomik iş birliğimizi sürdürüyoruz. [Türkiye], bizimle iş birliği konusunda kendi kararlarını alan egemen bir devlet." dedi.Türkiye enerjide Rusya'ya ne kadar bağımlı? Türkiye enerji konusunda büyük oranda dışa bağımlı durumda. Ham petrolde en büyük ithalat ortağı açık ara farkla Rusya Federasyonu. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK) verilerine göre Türkiye 2025'te Ocak-Haziran arası Rusya'dan 7.1 milyon ton ham petrol ithal etti. Rusya'dan alınan ham petrol ve akaryakıt, toplam ithalatın yüzde 60'ına tekabul ediyor. Bu oran 2024'te yüzde 66'ydı. Yani Türkiye'ye giren her 10 varilden neredeyse yedisi Rusya'dan geldi.Türkiye'nin Enerji Bağımlılığını Azaltma İhtimaliTürkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Enerji ve İklim Çalışmaları Merkezi Direktörü Doktor Mühdan Sağlam, Türkiye'nin son altı yılda Rusya'dan petrol ithalinin giderek arttığına işaret etti. Sağlam, burada Ukrayna işgali sonrası Rus petrolünün ucuzlaması, Türkiye'nin ekonomik kriz sebebiyle ucuz petrol tercih etmesi ve Irak'tan arzın azalması gibi faktörlerin önemli rol oynadığını söyledi.'Türkiye'nin Rusya ile enerji bağlarını derinleştirdiğini söyleyen Türkiye Enerji Stratejileri ve Politikaları Araştırma Merkezi (TESPAM) Başkanı Oğuzhan Akyener, "Hiçbir petrol vazgeçilmez değildir" diye konuştu. Akyener, buna karşın Türkiye'deki spesifik petrol rafinerilerinin Rusya ile iki ila beş yıllık tedarik anlaşmaları imzalamış olabileceğini, bu sebeple Rus petrolünün "bir anda" kesilemeyeceğini vurguladı.Alternatif Enerji KaynaklarıRusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından bazı Avrupa ülkeleri Rusya'dan enerji tedariğini azaltmaya başladı. ABD, Moskova'ya ticari yaptırımlar getirdi. Türkiye, eski başkan Joe Biden döneminde getirilen bu yaptırımlar kapsamına alınmadı. Washington sık sık müttefiklerine Rusya'dan enerji alımını azaltma çağrısı yapıyor.Mevcut Başkan Donald Trump, Rusya ile ticareti sürdüren bazı müttefiklerin de ABD yaptırımları kapsamına alınabileceği ve yüzde 100 daha fazla gümrük vergisi ödemek zorunda kalabileceğini söyledi. Türkiye ise ülkelere yönelik tek taraflı yaptırımlar üzerinden hareket etmediğini, ancak Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) tarafından getirilen yaptırımları uygulayacağını söylüyor.Türkiye'nin Enerji GeleceğiUzmanlara göre Türkiye'nin Rusya'dan enerji ithalatını tamamen sonlandırma ihtimali düşük. Ham petrol ithalatında Rusya açık ara farkla Türkiye'nin en büyük ortağı konumunda. TESPAM Başkanı Oğuzhan Akyener durumu şöyle değerlendirdi: "Türkiye bu yaşanan gelişmeler yüzünden belki ham petrol ithalatını biraz azaltabilir ama tamamen sonlandırılmasına yönelik bir hamle beklemiyorum."Akyener ayrıca Rus petrolüyle ilgili "kayıt dışı süreçler de bir hayli yoğun, bunu unutmamak gerek" diye konuştu. Türkiye için Rusya'dan sonra en yakın alternatiflerden biri Irak. Türkiye'nin Irak'tan petrol ithalatı Nisan 2023'te Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nden (IKBY) tedariğin durmasından bu yana geriledi.