İndirim Skandalı
Birçok tüketicinin 11.11 alışveriş çılgınlığına hazırlık yaptığı bir dönemde, bir e‑ticaret sitesinde bir çift spor ayakkabının fiyatı
1 188 000 TL olarak listelenmiş ve ardından
%99 indirimle
13 415 TL’ye düşürülmüş gibi gösterildi. Gerçekte bu rakamlar, ürünün geçmişteki en yüksek fiyatını yansıtmak yerine, sitenin algoritmik bir “ilk fiyat” göstergesiyle oynadığı iddia edilen bir manipülasyonu işaret ediyor.

11.11 Kampanyalarının Rekabetçi Çekişmesi
11 Kasım tarihine yakın bir sürede “11.11 Kasım İndirimleri”, “11.11 İndirimleri” ve “11.11 Süper Alışveriş Günleri” gibi başlıklarla pek çok e‑ticaret platformu, tüketicilerin dikkatini çekmek için agresif fiyatlandırma taktiklerine başvurmaktadır. Bu yarış, bazen
“önce zam sonra indirim” stratejisiyle, gerçekte var olmayan yüksek bir liste fiyatının oluşturulup sonrasında büyük bir indirim yüzdesiyle sunulması şeklinde ortaya çıkmaktadır.
Tüketicilerin Karşılaştığı Yanıltıcı Reklamlar
Bu tür aldatıcı fiyatlandırma uygulamaları, tüketicilerin güvenini sarsmakta ve haksız rekabete zemin hazırlamaktadır. Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Başkanı
Aydın Ağaoğlu, konuyu “yanıltıcı ilan ve reklam” olarak tanımlayarak, ilgili platformların Ticaret Bakanlığı ve Reklam Kurulu tarafından incelenmesi gerektiğini vurguladı. Ağaoğlu, “Bu tip durumlarda tüketiciler
ALO 175 tüketici ihbar hattına başvurmalı; aksi takdirde haklarını savunmak çok zorlaşır” diye uyardı.
Yasal Çerçeve: Önce Zam Sonra İndirim
Türk Ticaret Kanunu ve Tüketici Koruma Kanunu, bir malın fiyatının son 10 gün içinde en düşük fiyattan indirilmesi koşuluyla indirim yapılmasına izin verir. Ancak, satıcıların “indirim öncesi fiyatı ispat etme” yükümlülüğü vardır.
İspat edilmezse, tüketici ödediği bedelin indirim oranı kadarını geri talep edebilir. Ağaoğlu, “Satıcılar önce yüksek bir fiyat gösterip, sonrasında gerçek fiyatı indirimli gibi gösteriyorlar; bu, yasalara açıkça aykırıdır” şeklinde ekledi.
Denetim ve Şikayet Süreci
Ticaret Bakanlığı, 11 Kasım indirim döneminde bu tarz uygulamalara yönelik denetimlerini artıracağını duyurmuştu. Ağaoğlu, “Yanıltıcı reklam yapanları uyarıyor, tüketicileri şikayet etmeye davet ediyoruz” diyerek, ihbarların hızlı bir şekilde değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Ayrıca, Reklam Kurulu’nun da benzer durumlarda yaptırımlar uygulama yetkisi bulunduğu hatırlatıldı.
Tüketicilere Pratik Öneriler
“Fiyat tarihçesini kontrol edin, farklı sitelerde aynı ürünün fiyatını karşılaştırın ve olağanüstü düşük indirim yüzdeleri karşısında bir an önce şüpheyle yaklaşın.” şeklindeki önerilerle, tüketicilere aldatıcı fiyatlardan korunma yolları sunuldu. Şikayetlerin hızlı bir şekilde ilgili mercilere yönlendirilmesi, benzer uygulamaların önüne geçilmesinde kritik rol oynayacaktır.