Avrupa’dan Savunma Programı Onayı: 1.5 Milyar Euro’luk EDIP Hayata Geçti

Avrupa Parlamentosu, 1.5 milyar euro bütçeli savunma programını onaylayarak, 300 milyon eurosunu Ukrayna’ya ayırdı.

Avrupa Savunma Sanayii Programı (EDIP) Resmi Olarak Kabul Edildi

Avrupa Parlamentosu (AP), Avrupa Birliği’nin savunma sanayisini güçlendirmek, ortak savunma tedarikini teşvik etmek ve Ukrayna’ya daha fazla maddi destek sağlamak amacıyla hazırladığı Avrupa Savunma Sanayii Programı (EDIP)‘nı 457 oyla onayladı. Program, toplam 1.5 milyar euro bütçe ile 300 milyon euroyu doğrudan Ukrayna’ya ayırıyor.

Fransa’nın Strasbourg kentinde bulunan Parlamento salonunda gerçekleştirilen oylama, 148 milletvekilinin “hayır”, 33’ünün ise çekimser kaldığı bir ortamda gerçekleşti. Program, Avrupa Konseyi’nin gayri resmi uzlaşması sonrasında nihai hâle getirildi ve AB’nin savunma teknolojisi altyapısını güçlendirmeyi, savunma kapasitesini artırmayı hedefliyor.

“Avrupalılar olarak yalnızız. Rus rejimi karşısında tamamen yalnızız” şeklindeki çarpıcı sözler, Parlamento Güvenlik ve Savunma Komitesi Raportörü Raphael Glucksmann tarafından söylendi. Glucksmann, AB’nin ABD Başkanı Donald Trump’ın hakaretlerine boyun eğmemesi ve Ukrayna’yı feda etmemesi gerektiğini vurguladı.

Glucksmann’ın Açıklamaları:

“Gerçeklerle yüzleşelim. Avrupalılar olarak yalnızız. Kıtamızda savaş yürüten ve bize doğrudan tehdit oluşturan Rus rejimi karşısında tamamen yalnızız. Bu nedenle güvenlik servislerimizin tavsiye ettiği tedbirleri almak zorundayız.”

“Başımızı kuma gömerek bir şeylerin olmasını mı bekleyeceğiz? Barış gösterileri mi düzenleyeceğiz? Hiçbir şey yapmadan oturamayız. Kendimizi güçlendirmek, hazırlanmak zorundayız.”

Glucksmann, “Avrupa Savunma Programı, inşa etmemiz gereken egemen güvenliğimizin temeli olacaktır” diyerek programın stratejik önemine dikkat çekti.

Savunma ve Uzaydan Sorumlu Avrupa Komisyonu Üyesi Andrius Kubilius ise programın AB için hayati öneme sahip olduğunu belirtti. Kubilius, “Program, Avrupa savunma sanayisine 1.2 milyar euro hibe ve Ukrayna savunma sanayisinin entegrasyonu için 300 milyon euro sağlıyor” ifadelerini kullandı ve müzakerelerin 1.5 yıl sürdüğünü hatırlattı.

Belçikalı parlamenter Hilde Vautmans, Avrupa’nın birlik içinde hareket etmemesi durumunda “önemsiz” kalacağını vurguladı: “Putin ve Trump masadaydı, Avrupa ise hiçbir yerde yoktu. Yeni Avrupa Savunma Sanayi Programı, Ukrayna ile yakın iş birliği içinde ihtiyaç duyduğumuz Avrupa savunma omurgasına yapılan bir yatırımdır.”

Fransız parlamenter Jean‑Marc Germain, programın bütçesinin yetersiz olduğuna dikkat çekti: “1.5 milyar euro yeterli değil. Cephaneliklerimizin boşalmasını ve Ukrayna için silah üretemez hâle gelmemizi kabul edemeyiz.”

Polonyalı parlamenter Andrzej Bula, “Bugün Avrupa tarihinin ilk savunma programını kabul ediyoruz. Bu Avrupa için tarihi bir an ve Rus tehdidine karşı durma çabasında önemli bir adımdır” diyerek programın bir dönüm noktası olduğunu belirtti.

İtalya’dan Elena Donazzan ise programın Avrupa dışındaki müttefiklere de açılması gerektiğini savundu. Macar parlamenter Andras Gyürk ise Ukrayna’ya ayrılan fonun “savaş mafyasının cebine” gittiğini iddia ederek eleştirdi.

Diğer eleştirmenler arasında Özlem Demirel ve İtalyan sol grubu parlamenter Gaetano Pedulla da yer aldı. Demirel, programı “savaş ekonomisine geçiş” olarak nitelendirirken, Pedulla “hastaneler, okullar ve yoksullukla mücadele için yeterli kaynağımız yokken daha fazla füze ve mühimmat üretiyoruz” şeklinde uyardı.

EDIP’in resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmesi, AB’nin savunma entegrasyonu ve stratejik özerkliğini pekiştirecek. Program, 5 Mart 2024’te Avrupa Komisyonu tarafından teklifi yapılmış ve uzun süren müzakereler sonrasında nihai hâle gelmiştir.