Bu markette para geçmiyor: Aile ekonomisine dev katkı

Samsun Canık’ta kurulan Sıfır Atık Marketi, geri dönüşüm atıklarını alışveriş puanına çevirerek aile bütçelerini rahatlatıyor.

Projenin Doğuşu ve Hedefleri

Canık Belediye Başkanı İbrahim Sandıkçı, “Canık’imizde sıfır atık konusunda farkındalık oluşturuyor, aile ekonomisine katkı sunuyoruz” diyerek yeni projenin amaçlarını net bir dille ifade etti. Başkan, daha önce Namiye Mümin Erol Canık Orman Okulu ve Canık Sıfır Atık Köyü gibi eğitim ve uygulama merkezleriyle çevre bilincini yerleştirmişti; şimdi ise bu bilinç market ortamına taşınıyor. “Geri dönüştürülebilir atıkları puana çevirerek ailelerin bütçesine destek olmak, sürdürülebilir bir gelecek için atılan önemli bir adım.” şeklindeki sözleri, projenin toplumsal etkisini vurguluyor.

Nasıl Çalışıyor? Kilo Bazlı Puanlama Sistemi

Vatandaşlar evlerinde biriktirdikleri cam, metal, plastik ve alüminyum atıkları belirlenen kabul noktalarına getiriyor. Market, getirilen her bir kilogram atığı puan olarak kaydediyor; bu puanlar daha sonra Canık Sıfır Atık Marketi’nden temel gıda, temizlik ürünleri ve glütensiz gıdalar gibi ihtiyaç maddelerini almak için kullanılıyor. Örneğin, 5 kg plastik getiren bir aile, markette 150 puan kazanıyor ve bu puanla bir haftalık temizlik ürünlerini ücretsiz alabiliyor. “Her kilogram, aile bütçesine doğrudan bir tasarruf demek.” açıklamasıyla sistemin şeffaflığı ve adaleti vurgulanıyor.

Aile Ekonomisine Katkı: Somut Sayılar

İlk üç ayda 1.200 aile sisteme üye oldu ve toplam 8.750 kg atık geri dönüştürüldü. Bu atıkların karşılığı olarak 30.000 TL değerinde ürün alışverişi gerçekleşti. Belediye hesapları, aile başına ortalama 25 TL tasarruf sağlandığını gösteriyor. Uzmanlar, bu tür projelerin uzun vadede yerel ekonomiyi canlandıracağını ve çöp toplama maliyetlerini düşüreceğini belirtiyor.

Mobil Sıfır Atık Aracı: Sokak Sokak Farkındalık

Başkan Sandıkçı, marketin yanı sıra yakında hizmete girecek Canık Mobil Sıfır Atık Aracından da bahsetti. Araç, her mahallede dolaşarak vatandaşların atıklarını doğrudan topluyor, puanlarını anında kartlarına yüklüyor ve “mobil market” konseptiyle aynı ürünleri aynı puanla temin etmelerine imkan tanıyor. Mobil aracın haftada iki kez rotada olması, özellikle yaşlı ve ulaşım zorluğu çeken aileler için büyük bir kolaylık sağlıyor.

Genişleyen Çeşitlilik ve Gelecek Planları

Marketin ürün yelpazesi zaman içinde yerel üreticilerin organik sebze‑meyve ve ekolojik temizlik ürünleri gibi yeni kategorilerle genişleyecek. Ayrıca, okul kantinleri ve kamu kurumları ile ortaklıklar kurularak puanların bu kurumlarda da harcanabilmesi planlanıyor. Başkan Sandıkçı, “Sıfır atık bilincini sadece bireysel seviyede değil, kurumsal alanda da yaygınlaştıracağız” diyerek projeyi “ülke çapında bir model haline getirmeyi” hedeflediğini belirtti.

Ulusal ve Uluslararası Yankılar

Canık Sıfır Atık Marketi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayesinde yürütülen sıfır atık girişimlerinin bir parçası olarak Uluslararası Sürdürülebilir Şehirler Forumunda da örnek gösterildi. Katılımcılar, “Bu model, yerel yönetimlerin ekonomik ve ekolojik hedeflerini aynı anda gerçekleştirebileceğinin kanıtı” şeklinde değerlendirdi.

Projenin ilk başarıları, diğer ilçeler ve şehirler tarafından taklit edilerek benzer sıfır atık marketlerinin açılmasına öncülük ediyor. Böylece, “para geçmeyen market” kavramı, sadece Canık’ta kalmayıp Türkiye genelinde yeni bir tüketim kültürünün temellerini atıyor.