Cumhurbaşkanı Erdoğan: Küresel Ticaretin Yeniden Canlanması İçin Köklü Uluslararası İş Birliğine İhtiyacımız Var

Özet: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Johannesburg’da düzenlenen G20 Liderler Zirvesi’nde küresel ticaretin canlanması, sürdürülebilir tedarik zincirleri ve G20’nin daha fazla sorumluluk alması gerektiğini vurguladı.

G20 Zirvesi’nde Ana Konuşma

“Bugün küresel ticaretin yeniden canlanması için daha köklü bir uluslararası iş birliğine, yeni politika araçlarına ve sürdürülebilir tedarik zincirlerine ihtiyaç duyuyoruz.” diyerek konuşmasına başlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, ticaretin küresel büyümenin motoru konumundaki önemine dikkat çekti.

Erdoğan, “Uluslararası ticaret kurallarının kalkınmayı destekleyecek biçimde güçlendirilmesi ve Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) özel ve lehte muamele ilkesine bağlılığımızın teyit edilmesi” gerektiğini belirterek, mevcut kuralların reforme edilmesi yönündeki tavrını netleştirdi.

“Kimseyi Geride Bırakmadan” Taahhüdü

Konuşmasında 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri çerçevesinde kimseyi geride bırakmama ilkesine vurgu yapan Erdoğan, dünya genelinde her 10 kişiden birinin hâlâ aşırı yoksulluk içinde yaşadığını hatırlattı. 2024 yılında %9 azalan küresel kalkınma yardımlarının, 2025’te %17’ye kadar gerilemesinin Afrika kıtası için büyük kayıplar doğuracağını belirtti.

Türkiye’nin 2023 yılı resmi kalkınma yardımlarını 6,8 milyar dolardan 2024’te 7,4 milyar dolara çıkardığını, ancak bu miktarın “hedeflenen menzile ulaşmak için yetersiz” olduğunu ifade etti. Özellikle en az gelişmiş ülkelerde yerel kaynakların harekete geçirilmesiyle sürdürülebilir finansman modelleri geliştirilmesinin altını çizdi.

Kriz Sonrası Ticaret Tablosunun Değişimi

Erdoğan, “Küresel finans krizi öncesinde ticaret, küresel büyümenin en güçlü motoruydu; kriz sonrası tablo köklü biçimde değişmiştir.” diyerek tarihsel verileri paylaştı. 1987‑2007 döneminde dünya ticareti yıllık ortalama %7 artarken, 2008‑2014 arasında bu oran %3’e gerilemişti. Bu gerilemenin, gelişmekte olan ekonomilerin dışa bağımlılığını artırdığını ve yeni bir iş birliği modeline ihtiyaç duyulduğunu vurguladı.

G20’ye Daha Fazla Sorumluluk Çağrısı

G20 liderlerine, küresel borç yükünün küresel hasılanın %324’üne ulaştığını, Türkiye’nin ise %89 seviyesinde olduğunu hatırlatarak, düşük borçluluk oranının yapısal dönüşüm ve yatırım kapasitesi için bir fırsat olduğunu belirtti.

“Düşük gelirli ekonomiler yüksek finansman maliyetleriyle daralan mali alan arasında sıkışmış durumdalar. Birleşmiş Milletler’in 2025 Borç Raporu’na göre, 3,4 milyar insanın yaşadığı ülkelerde faiz ödemeleri sağlık ve eğitim harcamalarını aşıyor.” sözleriyle, adil ve eşit borç yeniden yapılandırma süreçlerinin önemine değindi.

Türkiye’nin Gana ve Etiyopya’nın borçlarının yeniden yapılandırılması sürecinde gösterdiği destekten duyduğu memnuniyeti dile getiren Erdoğan, bu örnekten yola çıkarak “kimsenin geride bırakılmadığı daha kapsayıcı bir küresel ekonomi inşasında tüm G20’yi daha fazla sorumluluk üstlenmeye davet ediyorum.” ifadelerini kullandı.

Gelecek Vizyonu ve Politika Önerileri

Erdoğan, sürdürülebilir tedarik zincirlerinin güçlendirilmesi, yeşil teknolojilerin yaygınlaştırılması ve dijital ticaret altyapısının iyileştirilmesi için yeni politika araçları geliştirilmesi gerektiğini belirtti. Ayrıca, DTÖ’nün “özelleştirilmiş ve lehte muamele” ilkesine bağlı kalınmasının, ticaretin adil bir zeminde yeniden canlanmasını sağlayacağını vurguladı.