DEM Parti’den Bütçe Eleştirileri ve Silahlanma, Eşitlik Tartışmaları

DEM Parti milletvekilleri, 2026 bütçe görüşmelerinde silahlanma, eşitlik ve sanayi politikalarını eleştirdi.

Cengiz Çiçek (İstanbul)

İkinci Dünya Savaşı sonrası oluşan siyasi, askeri, iktisadi ve hukuki dengelerin “bir bir çözüldüğü” değerlendirmesini yapan Çiçek, bu sürecin sadece mevcut güç dengelerini değil, aynı zamanda insanlık değerlerini de aşındırmaya çalıştığını belirtti.

“Çözülen sadece mevcut güç dengeleri değil, buna bağlı olarak insanlığa ait değerlerin de aşındırılmaya çalışıldığı bir dönemi yaşıyoruz” diyen Çiçek, binlerce yıllık birikimin sonucu ortaya çıkan toplumsal değerlerin korunmasının herkesin ortak sorumluluğu olduğunu vurguladı.

ABD-Çin rekabetinin küresel sistem üzerindeki baskıyı artırdığına dikkat çeken milletvekili, “bu hegemonya kavgası yeni enerji ve ticaret yolları arayışlarını zorunlu kılıyor” ifadesiyle mevcut bütçe kalemlerinin bu jeopolitik gerilimler ışığında yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini savundu.

Ekonomik koridor savaşlarının bölge halkları üzerindeki yıkıcı etkilerine değinen Çiçek, “Bu savaşlar bölge halklarına mülksüzleşme, yerinden edilme, soykırım faturası olarak yazılmaktadır. Kapitalizmin içine girdiği kriz, tıkandığı yerde nefes almak için bize dayattığı savaş da en pahalı çözüm yolu oluyor” şeklinde konuştu.

Filistin’deki soykırımı da gündeme getiren Çiçek, “Bu aynı zamanda buz gibi kar çıkarlarının, buz gibi sermaye çıkarlarının dayattığı soykırımlardır” diyerek, İsrail’in stratejik koridorları güvenlik gerekçesiyle temizleme politikalarına eleştiri yöneltti.

Vezir Coşkun Parlak (Hakkari)

Silahlanma yarışının bir kısır döngü olduğunu vurgulayan Parlak, silahlanma arttıkça tehdit algısının da yükseldiğini, bu da daha fazla silahlanma ihtiyacını doğurduğunu belirtti.

“Silahlanma döngüsünün kazananları, topluma sürekli güvenlik kaygısı pompalayıp kendi gücünü konsolide eden otoriter siyasetçilerdir” diyerek, küresel silah endüstrisinin ve silah tüccarlarının karını artırdığını söyledi.

Türkiye’nin jeopolitik hassasiyeti göz önüne alındığında, silah çılgınlığına karşı çıkılması gerektiğini savunan Parlak, “Bölgesel barışın garantisi daha fazla silahlanma değil, daha fazla demokrasi, özgürlük ve dostane diplomatik ilişkilerdir” şeklinde bir alternatif vizyon ortaya koydu.

Avrupa’nın savaş sonrası ekonomik ve sosyal ilişkileri derinleştirme çabalarına gönderme yaparak, “Türkiye de komşu devletler ve halklarla eşitlik ve hukuk temelli dostane diplomatik ilişkiler kurarak dış politikasını yönlendirmelidir” dedi.

Mehmet Zeki İrmez (Şırnak)

Özelleştirmenin uzun vadeli etkilerine değinen İrmez, AK Parti döneminde TÜPRAŞ, SEKA, TEKEL ve demir‑çelik fabrikalarının özelleştirildiğini, kamunun sanayi gücünün büyük ölçüde özel sermayeye devredildiğini hatırlattı.

Bu özelleştirmelerin ekonomiyi geçici bir illüzyonla “iyi” gösterdiğini savunan İrmez, yatırımların bölgesel eşit şekilde dağıtılmadığını, özellikle GAP bölgesinde sanayi, teşvik ve yatırımın “yok denecek seviyede” olduğunu belirtti.

GAP ve DAP için ayrılan bütçe oranlarını eleştirerek, “Kardeşlik ve eşitlik söylemi reelde gerçekleşenle örtüşmüyor. Bu ayrımcı politikaların sonlanması ve ülke kaynaklarının eşit bir biçimde dağılması için GAP ve DAP bütçelerinin artırılması ve en önemlisi eşitlikten korkan zihniyetin yok olması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Öznur Bartın (Hakkari)

KOBİ politikalarının eleştirisi üzerine odaklanan Bartın, iktidarın sanayi vizyonunun KOBİ’leri sadece birer figüran görmekten ibaret olduğunu söyledi.

Bakanlığın SEGE 2025 Raporu’nda yer alan en az gelişmiş bölgeler listesinin Cumhuriyet tarihindeki “değişmeyen bir döngünün kanıtı” olduğunu belirten Bartın, “Bütçeniz, KOBİ’leri köleleştiren, bilimi araçsallaştıran, emeği sömüren ve bölgesel eşitsizliği derinleştiren bir bütçedir, biz bu bütçeye ‘Hayır’ diyoruz” dedi.

Kaynakların emeğe, üretime ve toplumsal barışa yönlendirildiği, insan odaklı, demokratik ve ekolojik bir sanayi sistemi inşa edilmesi gerektiğini vurgulayan Bartın, bu hedefin bütçe tartışmasında da yer alması gerektiğini tekrar etti.