Denizi Olmayan Tokat’ın Somonları Dünya Sofralarına Yolculuk Ediyor

Denizi olmayan Tokat’ın Almus Barajı’nda yetiştirilen somonlar, Sinop’tan geçerek Avrupa ve Uzak Doğu’ya ihraç ediliyor.

Almus Barajı ve Somon Yetiştiriciliğinin Doğuşu

Tokat’ın Almus ilçesinde yer alan Almus Barajı, yalnızca tarımsal sulama ve enerji üretimiyle değil, aynı zamanda su ürünleri yetiştiriciliğiyle de bölge ekonomisine yeni bir boyut kazandırıyor. 2015 yılında devlet destekli bir projeyle Türk somonu üretimine başlanması, bölgenin balıkçılık profilini tamamen değiştirdi.

Barajın 29 çiftlikte yürütülen faaliyetleri, yılda yaklaşık 150 ton somon üretimini hedefliyor. Bu somonlar, belirli bir boya ulaştıktan sonra Karadeniz’e sevk edilerek doğal ortamda büyütülüyor ve ardından Sinop Limanı üzerinden Avrupa ve Uzak Doğu ülkelerine gönderiliyor.

İhracatın Rakamlarla Hikâyesi

Almus Barajı’nda 7 yıldır kafes balıkçılığı yapan üretici Sadullah Sezer, “İki kafesle başladık, bugün 12 kafesle çalışıyoruz. Bu yıl 150 tonluk üretim hedefimiz var. Rusya, Japonya ve Çin’e ihracat yapıyoruz” şeklinde açıklamalarda bulundu. 2023 yılında toplam 120,000 kg somon Euro standartlarına uygun olarak sevk edildi; bu da bölgenin ihracat gelirinde %35’lik bir artışa yol açtı.

Ekonomik ve Sosyal Etkileri

Somon üretimi, Almus Barajı’nın çevresindeki 300 bin dönüm tarım arazisini sulayan çiftçilere ek gelir sağlarken, aynı zamanda istihdamda da önemli bir artışa neden oldu. 2024 itibarıyla baraj çevresinde 150 kişiye doğrudan, 300 kişiye ise dolaylı olarak istihdam sağlanıyor. Yerel yönetimler, bu başarıyı turizmle birleştirerek “Somon Festivali” gibi etkinlikler düzenlemeyi planlıyor.

Gelecek Vizyonu ve Çevresel Sürdürülebilirlik

Uzmanlar, Almus Barajı’nın sürdürülebilir su ürünleri modelini diğer iç bölgelerle paylaşması gerektiğini vurguluyor. Planlanan yeni yatırım paketleriyle 2026 yılına kadar kafes sayısının 20’ye çıkarılması ve organik yem kullanımının artırılması hedefleniyor. Böylece hem çevresel ayak izi azaltılacak hem de somon kalitesi uluslararası standartların üzerinde tutulacak.

Uluslararası Pazarların Gözdesi

Avrupa’nın özellikle Skandinav ülkelerinin ve Uzak Doğu’nun lüks restoran zincirlerinin Tokat somonuna yönelmesi, Türkiye’nin su ürünleri ihracatında yeni bir dönemin kapılarını aralıyor. Bu durum, yerli üreticilerin küresel rekabette yer alabilmesi için kritik bir örnek teşkil ediyor.