AB’nin gümrük muafiyeti kararı Türkiye’nin E-İhracatını tehdit ediyor

Avrupa Birliği, 150 avro altındaki dış siparişlerdeki gümrük vergisi muafiyetini 2026’da kaldıracak. Türkiye’nin AB pazarına yönelik e‑ihracatı bu değişiklikten olumsuz etkilenebilir.

AB’nin yeni gümrük politikası

Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, 150 avro sınırının altındaki dış gönderilerden alınan gümrük vergisi muafiyetini 2026 yılı itibarıyla tamamen kaldırmayı planlıyor. Resmi belgelerde, bu düzenlemenin “küçük ölçekli e‑ticaret gönderilerini hedef alarak adil rekabeti sağlamak” amacıyla getirildiği belirtiliyor. Ancak uygulama detayları henüz netleşmediği için, özellikle Çin menşeli ürünlerin bu kapsamda sınırlanacağı öne sürülüyor.

Bu hamle, AB içinde 150 avro altındaki “mikro‑değerli” paketlerin gümrük kontrolüne alınmasını sağlayarak, mevcut muafiyeti “sıfıra indirme” hedefiyle tasarlandı. AB dışından gelen paketlerde ise aynı limitin uygulanmayacağı ve tüm gönderilerin gümrük vergisine tabi olacağı öngörülüyor.

Türkiye’nin tepkisi ve temsilci açıklamaları

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “AB’de 150 avro altındaki tüm e‑ticaret gönderilerinin %91’i Çin’den geliyor. Bu düzenlemenin hangi ülkeleri kapsayacağı belirsiz. Türkiye, Gümrük Birliği üyesi olarak muaf tutulmalı” ifadelerini kullandı. Avdagiç, aynı zamanda “Ticaret Bakanlığı gerekli girişimleri başlatıyor” diyerek hükümetin çabalarına da değindi.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe ise, “Bu karar, özellikle tekstil ve hazır giyim sektörümüzü zorlayacak. E‑ihracatın AB’ye yönelen kısmı %2,5’lik bir paya sahip ve 6,5 milyar dolar civarında. Muafiyet sağlanamazsa KOBİ’lerde ciro ve istihdam kaybı kaçınılmaz” şeklinde uyardı.

Ekonomik etkiler ve sektör analizi

Uzmanlar, AB’nin bu adımını “küçük ölçekli ihracatçılar için bir darbe” olarak nitelendiriyor. E‑ihracatın 2024 yılında 8 milyar dolara ulaşması beklenirken, AB pazarına yönelen KOBİ’lerin maliyetleri artacak. Gümrük vergisi eklenmesi, ürün fiyatlarını %5‑10 oranında yükseltebilir; bu da fiyat duyarlılığı yüksek tüketicilerin alternatif pazarlara yönelmesine yol açabilir.

AB’nin Çin’e yönelik sıkılaştırması, Türkiye’nin “tamamlayıcı bir ticaret partneri” olarak konumunu güçlendirme fırsatı sunabilir. Ancak muafiyetin kaldırılması durumunda, Türkiye’nin AB’ye entegrasyon çabaları ve Gümrük Birliği avantajları göz ardı edilerek, rekabet gücü zedelenebilir.

Gelecek senaryoları ve öneriler

İTTİFAK içinde “muafiyet talebi” ve “lojistik maliyetlerinin azaltılması” gibi dengeleyici tedbirlerin önemi vurgulanıyor. Uzmanlar, Türkiye’nin AB’ye uyum kapasitesini ve tedarik zinciri entegrasyonunu “güçlü argümanlar” olarak öne çıkarması gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, e‑ihracat platformlarının çapraz sınır lojistik çözümlerini geliştirmesi ve devlet destekli gümrük kolaylaştırma programları oluşturması öneriliyor.

Özetle, AB’nin 150 avro altındaki muafiyetin kaldırılması, Türkiye’nin KOBİ‑odaklı e‑ihracat ekosisteminde ciddi bir risk yaratıyor. Bu riskin yönetilmesi için hem diplomatik çabalar hem de yerel sektörün adaptasyon stratejileri hayati önem taşıyor.