Adana’da Mandalina Grevi Sonrası Fiyatlar Düşüşe Geçti

Adana’nın narenciye üretiminde kritik bir dönemeç: Grev sonrası mandalina fiyatları çöküşte.

Mandalinanın Hasat Süreci ve Bölgesel Önemi

Türkiye’nin narenciye üretiminin yaklaşık %40’ını karşılayan Adana, her yıl yaklaşık 383 bin dönüm alanda mandalina yetiştiriyor. Eylül ayının sonunda başlayan hasat, özellikle Çukurova’nın verimli toprakları sayesinde ortalama 4‑6 ton/dönüm verim sağlıyor. Bu sezon, okitsu, mihowase, early ve primasol gibi erken olgunlaşan cinsler, zor iklim koşullarına rağmen zarar görmeden hasada devam etti.

Grev ve Mandalinaya Etkileri

Tarım işçilerinin 9 günlük yevmiye grevi, mandalina ağaçlarının dalında kalmasına yol açtı. Grev süresince işçiler sahada bulunmadığı için erkenci cinslerin bir kısmı zarar gördü ve hasat zamanlaması kaydı. Grev sona erdiğinde ise, aynı dönemde portakal hasadının da başlaması, mandalina üretiminde ciddi bir rekolte fazlalığı yarattı. Bu durum, meyvelerin dalda beklemesi ve raf ömrünün kısalmasıyla sonuçlandı.

Fiyat Düşüşü ve Piyasa Reaksiyonu

Grevin bitiminden kısa bir süre sonra mandalinaların bahçedeki kilogram fiyatı, önceden 8‑15 TL arasında değişen seviyelerden 3‑5 TL’ye geriledi. Yüksek fiyatlarla alıcı bulmuş olan çiftçiler, aniden düşük fiyatlarla mücadele etmek zorunda kaldı. Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, “İlk hasatta kilogram fiyatı 15 TL’ye kadar çıkarken, şu anda 3‑5 TL seviyelerinde alıcı buluyor” şeklinde uyardı.

İhracat da büyük bir darbe aldı; Rusya ve diğer Avrupa pazarlarına yöneltilen mandalinalar, dalda zarar görmesi nedeniyle sevkiyat gerçekleştiremedi. Bu durum, bölge ekonomisine ve çiftçilerin gelirine ek bir yük getirdi.

Gelecek ve Çözüm Önerileri

Doğan, “Zirai dondan tek mandalina etkilenmedi; bazı cinslerde verim hatta arttı. Ancak zamanında kesilseydi meyveler ağaçta kalmazdı” diyerek, hasat zamanlamasının kritik önemine vurgu yaptı. Ayrıca, Hatay ve Adana’da %10‑20 oranında ürünün ağaçta kalması, hem milli ekonomiye hem de çiftçilere zarar verdi.

Uzmanlar, gelecekte benzer grevlerin ve ani hava koşullarının etkisini azaltmak için esnek hasat planları ve depolama altyapısının güçlendirilmesi gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, yerel yönetimlerin çiftçilere destek paketleri sunması ve ihracat pazarlarını çeşitlendirmesi, benzer krizlerin etkisini hafifletebilir.