Aydın’ın Bozdoğan ilçesinde, dağlık ve ormanlık alanlarda doğal olarak yetişen mantarlar, yerel halkın ve ziyaretçilerin sofralarına eşsiz bir lezzet katıyor. Özellikle sonbahar aylarında, “çıntar” ve “kuzu göbeği” gibi türler pazarlarda yerini alıyor, fiyatları ise kaliteye göre değişiyor. Bu doğal ürünler, yerel ekonomiye de katkı sağlarken, aynı zamanda bölgeye gastronomi meraklılarını da çekiyor.


Bu görüntüde, satıcı tezgahında sergilenen renkli mantar çeşitleri görülüyor.
Ancak aynı ormanlık alanlarda, görünümleri birbirine çok benzeyen 70‑80 farklı mantar türü bulunuyor. Uzmanlar ve yerel satıcılar, zehirli türlerin yanlışlıkla toplanıp tüketilebileceğinin altını çiziyor. Zehirli mantarların içerdiği toksinler, karaciğer, böbrek ve sinir sistemine ciddi zararlar verebiliyor; bazı vakalarda ise ölümle sonuçlanabiliyor. Bozdoğan’da son yıllarda kayıtlara geçen mantar zehirlenmesi olayları, bu riskin gerçek olduğunu kanıtlıyor.
Mantar satışı yapan deneyimli bir satıcı olan Muammer Bozyiğit, “Doğal olarak yetişen mantarlar sadece dağlık ve ormanlık alanlarda bulunur; şehir içinde ya da işlenmiş topraklarda yetişmez” diyerek toplama alanının önemine dikkat çekiyor. Bozyiğit, “Kırmızı, beyaz ve mor çıntar çeşitlerimiz var. Beyaz çıntarın kilosu 100 TL, kırmızı ise 300 TL. Kırmızı çıntarın lezzeti farklıdır. Ayrıca kuzu göbeği adı verilen bir çeşidimiz de vardı, ama mevsimi geçti” şeklinde fiyat ve mevsim bilgisi verdi.
Toplama sırasında mutlaka bir uzmana danışmak ve tanımlı bir rehber kitap kullanmak gerektiğini vurgulayan Bozyiğit, “Allah korusun, bu üründen zehirlenen çok oluyor. Çıntara benzeyen başka mantar çeşitleri de var, 70‑80 tür birbirine çok benziyor ve zehirlenmeler öldürücü olabiliyor” dedi.
Doğadan toplanan mantarların güvenli bir şekilde tüketilebilmesi için iyi bir yıkama ve pişirme süreci şart. Bozyiğit, “Mantarları yıkadıktan sonra haşlayıp tüketebilir, kızartarak da yiyebilirsiniz. Haşlayıp kavurduğunuzda ise yemesi daha rahat olur” açıklamasında bulundu. Uzmanlar, mantarların tamamen pişirilmesinin, olası toksinlerin etkisiz hale gelmesinde kritik rol oynadığını belirtiyor.
Sağlık birimleri, özellikle sonbahar aylarında mantar toplama sezonunda, halkı farkındalık kampanyaları ile bilgilendirmeye çalışıyor. Yerel sağlık ocağından gelen açıklamalara göre, zehirlenme şüphesi olan kişilerin en kısa sürede tıbbi yardım alması hayati önem taşıyor. Erken müdahale, tedavi sürecini kısaltarak komplikasyon riskini azaltıyor.
Bu bağlamda, Bozdoğan sakinlerinin ve ziyaretçilerinin doğal lezzetlerin tadını çıkarırken aynı zamanda güvenliğini sağlamak için dikkatli olmaları, bölgenin hem gastronomik hem de sağlık açısından sürdürülebilir bir geleceğe sahip olmasını sağlayacak.