Erkek kıtlığıyla boğuşan Letonya’da kadınlar ‘bir saatlik koca’ hizmetiyle tamirat sorunu çözüyor

Letonya’da erkek nüfusu, alkol bağımlılığı, iş kazaları ve yüksek intihar oranları nedeniyle düşüyor; kadınlar ise bu eksikliği telafi etmek için ‘bir saatlik koca’ adı verilen tamirci kiralama hizmetine yöneliyor.

Erkek nüfusundaki dramatik düşüş

Letonya, son yıllarda Avrupa’nın en belirgin cinsiyet dengesizliğine sahip ülkelerinden biri haline geldi. 30‑40 yaş aralığında erkeklerin ölüm oranı, kadınların üç katı ve bu durumun başlıca nedeni aşırı alkol tüketimi, trafik ve iş kazaları ile yüksek intihar oranları olarak gösteriliyor. “Erkekler genç yaşta hayatlarını kaybediyor, bu da demografik yapıyı derinden etkiliyor” diye sosyolog Baiba Bela açıklıyor.

Bu demografik çöküş, özellikle bekar ve genç kadınlar arasında partner ve eş bulma sorununu kat kat artırdı. 29 yaşındaki Dania, festivallerde çalışan ekibin neredeyse tamamen kadın olduğunu belirterek, “Bir sorun yok ama ortamda biraz da erkek olsa daha dengeli olurdu. En azından sohbet edecek, flört edecek birkaç kişi olur” diyor.

Arkadaşı Zane ise, “Çevremdeki herkes başka ülkelere gidip ilişkilerini orada kuruyor. Burada erkek bulmak gerçekten zor” şeklinde bir gerçeği paylaşıyor. Bu durum, Letonya’da yeni bir hizmet sektörünün doğmasına zemin hazırladı.

‘Bir saatlik koca’ hizmeti nasıl çalışıyor?

“Bir saatlik koca” adı verilen bu yenilikçi hizmet, kadınların evdeki küçük tamirat ve bakım işleri için bir usta kiralamasına olanak tanıyor. Sadece birkaç euro karşılığında musluk tamiri, TV montajı, mobilya kurulumu, elektrik işleri hatta ağır eşya taşıma gibi görevler için bir usta eve geliyor.

Komanda24 gibi şirketler, haftanın her günü “altın elli” ustalarını kadınların isteklerine göre yönlendiriyor. Remontdarbi.lv ise bu modeli bir “ev içi Uber” olarak konumlandırarak, talep oluşturan kadınlara en geç bir saat içinde usta yönlendiriyor. Bu hızlı ve esnek sistem, hem kadınların günlük yaşamını kolaylaştırıyor hem de işsiz kalan erkekler için yeni bir gelir kaynağı sunuyor.

Ekonomik ve sosyal yansımalar

Bu hizmetin ortaya çıkması, Letonya ekonomisine yeni bir mikro‑sektör kazandırdı. Şirketler, kısa sürede bir saatlik hizmetler için ortalama 25‑30 euro gelir elde ederken, çalışan ustalar da esnek çalışma saatleri ve güvenli ortam sayesinde eski riskli işlerden uzaklaşabiliyor.

Bununla birlikte, toplumsal cinsiyet rollerine dair tartışmalar da alevleniyor. Bazı feminist gruplar, bu hizmetin kadınların yalnızlaşmış bir toplumda “erkek” ihtiyacını ekonomik bir ürün haline getirdiğini ve uzun vadede cinsiyet eşitsizliğini derinleştirebileceğini savunuyor. Diğer yandan, hükümet yetkilileri bu yeni sektörü “acil bir sosyal soruna pratik bir çözüm” olarak değerlendiriyor ve vergi indirimleriyle desteklemeyi planlıyor.

Gelecek için olası adımlar

Uzmanlar, Letonya’nın erkek nüfusundaki düşüşü tersine çevirebilmek için kapsamlı politikalar geliştirmesi gerektiğini vurguluyor. Alkol bağımlılığına yönelik tedavi programları, iş güvenliği standartlarının yükseltilmesi ve genç erkekler için istihdam teşvikleri öncelikli adımlar arasında yer alıyor. Ayrıca, cinsiyet eşitliğini güçlendirecek eğitim kampanyaları ve uluslararası işbirlikleri de bu sorunun uzun vadeli çözümüne katkı sağlayabilir.

Bu yeni “bir saatlik koca” modeli, Letonya’da bir yandan pratik bir çözüm sunarken, diğer yandan toplumsal cinsiyet dengesizliğinin ne kadar karmaşık bir problem olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.