İran‑Kazakistan İlişkileri Güçleniyor

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Kazakistan’da 7 yeni mutabakat imzalayarak iki ülke arasındaki ekonomik, kültürel ve güvenlik iş birliğini derinleştirmeyi hedefledi.

İkili Görüşmelerin Detayları

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, resmi temaslar çerçevesinde Kazakistan’ın başkenti Astana’ya geldi. Başkentte, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ile bir araya gelen Pezeşkiyan, ortak basın toplantısında bölgenin “hassas ve karmaşık bir süreçten geçtiğini” ve “tek taraflılığın artmasının uluslararası ilişkileri zorladığını” belirtti.

Pezeşkiyan, İran’ın Orta Asya’ya verdiği önemin artığını, Kazakistan’ı “bölgedeki önemli ortak ve Hazar havzasında etkili bir komşu” olarak nitelendirdi. İki lider, “İpek Yolu’nun mirasını paylaşan iki Müslüman ülke” olduklarını vurgulayarak tarihsel bağların yeni iş birliği projelerine zemin hazırladığını ifade etti.

Ekonomik İş Birliği ve Ticaret Hedefleri

Görüşmelerde, tarım, sanayi, madencilik, ulaşım, transit, bilim, kültür, yargı ve yeni teknolojiler gibi çok sayıda sektörde iş birliği imkanları masaya yatırıldı. Pezeşkiyan, ticaret hacmini 3 milyar dolara çıkarmak için hazırlanmış yol haritasının hazır olduğunu ve “Mevcut kapasitelere işlerlik kazandırılması, ekonomik engellerin kaldırılması ve Ortak Ekonomik Komisyonu’nun rolünün güçlendirilmesi” gerektiğini vurguladı. Son dönemde iki ülke arasındaki ticaret hacminin %40 artış gösterdiğini hatırlatan lider, “Bu ivmeyi sürdürerek iki ülkenin ekonomik potansiyelini hak ettiği seviyeye çıkaracağız” dedi.

Bankacılık sektöründeki sorunların çözümüne de değinen Pezeşkiyan, İran‑Avrasya Ekonomik Birliği serbest ticaret anlaşmasının tam hayata geçirilmesinin ticari ilişkileri daha da güçlendireceğini belirtti.

Güvenlik ve Bölgesel Politikalar

Pezeşkiyan, ABD ve bazı Batılı ülkelerin bağımsız devletlerin egemenliğine yönelik baskılarını eleştirerek, “Bölgemiz hassas ve karmaşık bir süreçten geçiyor, tek taraflılık artıyor. Bu ortamda ikili ilişkileri daha ciddi ve hassas bir şekilde geliştirmek zorunludur” şeklinde konuştu. İki ülkenin Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) gibi platformlarda ortak tutum sergilediği, nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla kullanılmasına dair aynı yaklaşımı paylaştıkları vurgulandı.

Kültürel ve Halklararası Etkileşim

İkili, kültürel, akademik ve turizm programlarının genişletilmesi konusunda da mutabakata vardı. Pezeşkiyan, “Tarihsel ve kültürel bağlarımızı güçlendirecek projelerle halklarımız arasındaki etkileşimi artıracağız” diyerek, ortak kültür festivalleri, öğrenci değişim programları ve ortak araştırma projelerinin hayata geçirileceğini belirtti. Bu adımların, iki ülkenin “ortak medeniyet havzasını” pekiştireceği ve bölgesel istikrarı destekleyeceği ileri sürüldü.

İmzalanan 7 Mutabakat Zaptı

Ziyaret sonunda, ulaşım‑transit‑lojistik, kültürel değişim, adli iş birliği, sağlık hizmetleri, diplomatik temaslar ve medya alanlarını kapsayan toplam 7 mutabakat zaptı imzalandı. Bu belgeler, Tahran‑Astana ilişkilerinin çerçevesini belirleyen ortak bildirinin de bir parçası olarak, iki ülkenin stratejik ortaklığını uzun vadeli bir yapıya oturtmayı amaçlıyor.

Pezeşkiyan, “İran olarak verdiğimiz sözlerin arkasındayız; söylediklerimizi hayata geçirmek için kararlıyız” diyerek, gelecekteki iş birliği süreçlerine dair güçlü bir irade sergiledi.