İsrail ve Hamas arasında barış planı görüşmeleri

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'de barış planı teklifini kabul etti. 20 maddelik plan iki liderin Beyaz Saray'da yaptığı görüşme sırasında duyuruldu. Müzakereleri yakından takip eden bir Filistinli yetkili, BBC'ye yaptığı açıklamada, teklifin Doha'daki Hamas yetkililerine iletildiğini söyledi.
Netanyahu, Hamas planı reddederse veya uygulamazsa İsrail'in "işini bitireceğini" belirtti. Trump ise Hamas'ın planı kabul etmemesi halinde Netanyahu'ya "yapması gerekeni yapması" için ABD'nin tam destek vereceğini söyledi.Peki 20 maddelik barış planı teklifi neleri içeriyor? Plan kapsamında Hamas silahlarını bırakacak ve bütün silahları imha edilecek. 20 canlı İsrailli rehine ve öldüğü düşünülen 24'ten fazla kişinin kalıntıları 72 saat içinde iade edilecek. Öneriye göre, rehineler serbest bırakıldıktan sonra İsrail yüzlerce mahpus Gazzeliyi serbest bırakacak.Aynı zamanda her iki taraf da öneriyi kabul ederse "Gazze Şeridi'ne tam yardımın derhal gönderileceği" belirtiliyor. ABD planında Gazze'nin gelecekteki yönetimi de genel hatlarıyla tasvir ediliyor. Buna göre Gazze'yi geçici olarak "teknokrat, apolitik Filistin komitesi" yönetecek. Bu komite, Barış Kurulu adı verilen bir uluslararası geçiş organının gözetimi ve denetimi altında görev yapacak.Barış Kurulu'nun başında Trump olacak. Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair ve "duyurulacak" diğer liderler de yönetim organında yer alacak. Teklifte Hamas'ın yönetimde "doğrudan, dolaylı veya herhangi bir şekilde" hiçbir rolünün olmaması gerektiği belirtiliyor.Planın büyük bir kısmı, ABD'nin Gazze'yi yeniden inşa etmek için "ekonomik kalkınma planı"na odaklanıyor. Ayrıca, "İsrail'in Gazze'yi işgal etmeyeceği veya ilhak etmeyeceği" ve güçlerinin zaman içinde aşamalı olarak bölgeden çekileceği belirtiliyor.Plan ayrıca, nihai bir Filistin devletinin kurulmasına da kapı aralıyor. Ancak teklifin detaylarıyla ilgili belirsizlikler sürüyor.BBC'nin ABD Dışişleri Bakanlığı muhabiri Tom Bateman'ın yorumu: Bugün yayınlanan belge, Trump'ın da belirttiği gibi, 20 maddelik bir ilkeler belgesi. Trump'ın istediği, tüm rehineleri serbest bırakacak tek bir anlaşma. Amaç, Beyaz Saray'ın Netanyahu'yu ayağa kaldırıp bu ilkeleri kabul etmeye ikna etmesiydi ancak bu maddelerin bazılarında çok fazla esneklik payı var.Hem Arap hem de İsrailli liderler, bunun kendileri için işe yarayan bir anlaşma olduğunu düşünüyor ancak bunun ikisi birden doğru olamaz. Kilit alanlarda netlik eksikliği ve her iki tarafın da anlaşmayı sabote edip diğerini suçlama potansiyeli var.Geçen hafta konuştuğum bir Arap diplomat, bunun sorun olmayacağını, ilkeler üzerinde anlaştıktan sonra geri kalanının süreç içinde halledileceğini söyledi. Ama kanımca sona gelinmesi için hâlâ çok var.# Benzer Olaylar- 2003 yılında ABD, İsrail ve Filistin arasında bir barış planı önerisi sunmuştu. Ancak plan, Filistin tarafının sert eleştirileri nedeniyle başarılı olamamıştı. - 2014 yılında İsrail ve Hamas arasında bir ateşkes anlaşması imzalandı. Ancak anlaşma kısa süreliğine bozuldu ve iki taraf arasında yeniden çatışmalar yaşandı.# Olasılıklar- Eğer Hamas planı kabul ederse, Gazze'de uzun süredir devam eden çatışmalar sona erebilir. - Ancak planın uygulanması, İsrail ve Hamas arasındaki güven sorunları nedeniyle zor olabilir. - Planın başarılı olması durumunda, Filistin devletinin kurulması için önemli bir adım atılmış olabilir.# Etkileri- Planın kabul edilmesi, Gazze'deki insani krizi hafifletebilir. - Planın reddedilmesi, İsrail ve Hamas arasında yeni bir çatışma dalgası başlatabilir. - Planın uygulanması, Orta Doğu barış süreci için önemli bir örnek teşkil edebilir.