Kırgızistan ve Çin’den Stratejik İlişki Vurgusu

Kırgızistan ve Çin, dışişleri bakanları düzeyinde ilk Stratejik Diyalog Toplantısı ile ikili işbirliğini derinleştiriyor.

Resmi Temas ve Görüşmenin Çerçevesi

Kırgızistan Dışişleri Bakanı Ceenbek Kulubayev, ülkeye resmi bir ziyaretle gelen Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi ile bir araya gelerek, iki ülkenin kıdemli stratejik ortaklığı üzerine kapsamlı bir müzakere yürüttü. Görüşme, Bişkek’teki devlet sarayının büyük bir konferans salonunda gerçekleştirildi ve iki tarafın da uzun vadeli vizyonlarını içeren bir program taslağı ortaya kondu.

Ekonomi, Ticaret ve Altyapı Projeleri

Taraflar, son yıllarda artan ticaret hacminin yanı sıra tarım, enerji, işleme sanayi ve ulaştırma alanlarında ortak projeler geliştirme kararı aldılar. Özellikle, Çin‑Kırgızistan‑Özbekistan Demir Yolu projesinin tamamlanma aşamasına girmesi, bölgesel lojistik ağların güçlenmesi açısından kritik bir adım olarak değerlendirildi. Bakanlar, bu projenin yanı sıra yeni otoban güzergahları ve havayolu seferlerinin artırılmasının iki ülke arasındaki ekonomik entegrasyonu hızlandıracağını vurguladı.

Sınır Kapıları ve Kontrol Noktalarının Optimizasyonu

Görüşmenin odak noktalarından biri, kıyı sınır kapılarında bulunan kontrol noktalarının modernizasyonu oldu. Her iki taraf da, sınır geçişlerinin hızlandırılması ve gümrük süreçlerinin dijitalleştirilmesi için ortak bir yol haritası belirledi. Bu çerçevede, yeni tarama sistemleri ve veri paylaşım platformları kurulması planlanıyor.

BM, Kuşak ve Yol ve Orta Asya‑Çin İşbirliği Çerçeveleri

Toplantıda, Birleşmiş Milletler (BM) platformları, Kuşak ve Yol Girişimi (Belt and Road Initiative) ve Orta Asya‑Çin işbirliği formatları kapsamında yürütülen mevcut projeler de gözden geçirildi. Bakanlar, bu uluslararası çerçevelerin Kırgızistan’ın kalkınma hedefleriyle ne kadar uyumlu olduğuna dair detaylı bir değerlendirme yaptılar ve yeni işbirliği fırsatları oluşturmak için bir çalışma grubu kurulmasına karar verdiler.

İlk Stratejik Diyalog ve Ortak Bildiri

Görüşmelerin ardından, dışişleri bakanları düzeyinde ilk Stratejik Diyalog Toplantısı resmen açıldı ve 2026‑2027 yıllarını kapsayan ikili işbirliği programı ortak bir bildiri ile imzalandı. Bildiride, kültürel değişim programları, eğitim bursları ve ortak araştırma projeleri de yer alıyor.

Cumhurbaşkanı Caparov’un Katkısı

Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Çin Dışişleri Bakanı Vang’ı ülkesine hoş geldiniz diyerek karşıladı. Basın açıklamasında Caparov, “Kırgızistan‑Çin ilişkileri tarihinin en yüksek noktasında” olduğunu belirterek, demir yolu, otoyol projeleri, yeni uçak seferleri ve çeşitli sektörlerdeki ortak girişimlerin ülke ekonomisine sağlayacağı ivmeyi vurguladı.

Vang ise, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in selamlarını ileterek, iki ülke liderleri arasında varılan anlaşmaların uygulanması için “tam bir kararlılık” içinde olduklarını ifade etti. Ayrıca, Kırgızistan’da faaliyet gösteren Çinli şirketlere yerel yasalar ve geleneklere uyum konusunda bilgilendirme yapıldığını ve bu sürecin iki ülke arasındaki “iyi komşuluk” bağlarını güçlendirdiğini dile getirdi.

Gelecek Vizyonu

Her iki taraf da, bir sonraki üç yıl içinde daha fazla altyapı projesi başlatmayı, ticaret hacmini %15 artırmayı ve sınır ötesi yatırımları çeşitlendirmeyi hedefliyor. Bu çerçevede, Kırgızistan’ın stratejik konumu, Çin’in bölgesel ulaşım ağlarıyla bütünleşmesi ve iki ülkenin ortak güvenlik politikaları, bölgenin istikrarı için kritik bir rol oynayacak.