Kronik Venöz Yetmezlik Gençlerde Artıyor

Kronik venöz yetmezlik, sadece yaşlıları değil genç nüfusu da etkileyen, yaşam kalitesini ciddi şekilde düşüren bir damar hastalığıdır. Erken tanı ve koruyucu önlemler, hastalığın ilerlemesini engelleyebilir.

Gençlerde Artan Şikayetler

Gün sonunda bacaklarda belirgin ağrı ve şişlik çoğu zaman yorgunluk olarak değerlendirilse de, bu durum toplardamar kapakçıklarındaki bozulmalara işaret edebilir. Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Baran Şimşek, gençlerde ve özellikle uzun süre ayakta çalışan bireylerde kronik venöz yetmezlik oranının yükseldiğini belirtiyor.

Obezite, hareketsiz yaşam ve COVID-19 sonrası artan kilolu birey sayısı, bu hastalığın genç yaşta ortaya çıkmasına zemin hazırlıyor. Erken tanı sayesinde hastalık evreleme sistemine göre kontrol altına alınabiliyor.

Erkek ve Kadınlarda Risk Farkları

Kadınlarda östrojen hormonunun damar duvarlarını gevşetmesi, varis ve venöz yetmezliğin daha sık görülmesine neden oluyor. Gebelik dönemi de karın içi basıncının artmasıyla bu riski daha da yükseltiyor. Dr. Şimşek, “Gebelik sayısı arttıkça venöz yetmezlik şiddeti artar” açıklamasını yaptı.

Genç erkeklerde ise obezite ve uzun saatler oturarak çalışma, kapakçık fonksiyon kaybına yol açabiliyor.

İlk Belirtiler ve Tanı Süreci

Hasta şikayetleri genellikle gün içinde artan bacak ağrısı, dolgunluk hissi ve gece krampları şeklindedir. Bu belirtiler sabahları yok olabilir; ancak ayakta geçirilen süre uzadıkça şikayetler şiddetlenir. Venöz doppler ultrasonografi, hastalığın kesin tanısında en güvenilir yöntemdir. Tanı konulduğunda, hastalığın evresi belirlenir ve tedavi planı oluşturulur.

Varisin Yol Açtığı Komplikasyonlar

Varis, kronik venöz yetmezliğin en sık görülen sonucudur. Uluslararası C0‑C6 evreleme sistemi, varisin ilerleyişini sınıflandırır: C0’da belirti yokken, C1‑C2’de ince damarlar, C3‑C4’te ödem ve cilt değişiklikleri, C5‑C6’da ise iyileşmemiş yaralar görülür. İleri evrede cilt ülseri ve enfeksiyon riski artar.

Koruyucu ve Tedavi Yöntemleri

Varis çorapları, kanın kalbe dönüşünü destekleyerek erken evre hastalığın ilerlemesini yavaşlatır. İkinci aşamada ağız yoluyla alınan ilaçlar ağrı, şişlik ve kramp semptomlarını hafifletir. Orta‑ileri evrelerde kan sulandırıcı tedaviler ve modern endovenöz lazer ablasyonu (EVLA) ya da radyofrekans ablasyonu (RFA) gibi minimal invaziv yöntemler tercih edilir.

Köpük tedavisi (skleroterapi) ise küçük çaplı varislerin kapanmasında etkili bir yöntemdir; ilaç, ince bir iğneyle varis içine enjekte edilerek damar kapanır ve estetik görünüm iyileşir.

Erken Tanının Önemi ve Yaşam Tarzı Değişikliği

Dr. Şimşek, “Kronik venöz yetmezlik, erken tanı konulup uygun tedaviye başlandığında kontrol altına alınabilir” diyerek, obeziteyle mücadele, düzenli egzersiz ve kilo kontrolünün hastalığın seyrini olumlu yönde etkilediğini vurguladı. Özellikle genç bireylerin günde en az 30 dakika yürüyüş yapması, ayakta uzun saatler geçirenlerin ara ara bacaklarını hareket ettirmesi tavsiye ediliyor.

Bu kapsamlı yaklaşım, hastalığın ilerlemesini engellemek, varis oluşumunu önlemek ve genç nüfusta yaşam kalitesini artırmak için kritiktir.