Doha, Katar – 23. Doha Forumu çerçevesinde Suriye Devlet Başkanı Ahmed Eş-Şara, İsrail’in bölgedeki hareketlerini “kriz ihraç” olarak nitelendirerek uluslararası güvenlik söylemlerini manipüle ettiğini belirtti. “Güvenlik kaygılarını kullanarak her şeyi meşrulaştırmaya çalışıyorlar. İsrail, hayaletlerle savaşan bir ülke haline gelmiştir” şeklindeki açıklaması, toplantı sırasında büyük yankı uyandırdı.
Eş-Şara, forumda Suriye’nin yeniden inşa sürecini ve istikrarın sağlanması için atılması gereken adımları anlattı. Başkan, özellikle İsrail’in son zamanlarda Suriye’nin güneyine yönelik saldırılarını ele alarak, bu eylemlerin bölgesel barışı tehdit ettiğini vurguladı.
İsrail’in Suriye’nin güneyine yönelik saldırıları ve sınır ihlallerinin artması, Suriye’nin hava sahasında “binden fazla hava saldırısı” ve “400’ün üzerindeki ihlal” olarak rapor edilen bir durumun habercisi olduğunu söyleyen Eş-Şara, uluslararası toplumun bu durumu göz ardı etmemesi gerektiğini ifade etti.

İsrail’in 2024 sonunda Suriye sınırını geçerek stratejik öneme sahip Hermon Dağı’nı işgal etmesi ve bölgede kalıcı kontrol noktaları kurması, Suriye yetkilileri tarafından “ulusal egemenliğe doğrudan bir saldırı” olarak nitelendirildi. Eş-Şara, 1974 ateşkes anlaşmasının yeniden gözden geçirilmesini ve sınırların mutlak bir şekilde korunmasını talep etti.
Başkan, ABD’nin de müzakerelerde yer almasını hatırlatarak, “Anlaşmayı revize etme girişimleri, bizi ciddi ve tehlikeli bir duruma sokacaktır. Suriye ordusu bu söz konusu bölgede birlik bulunduramayacak ise burayı kim savunacak?” şeklinde uyardı.
İç savaşın ardından gelen yeni gelişmeler
Suriye iç savaşının en kritik anlarından biri olarak 2024 Aralık ayında muhalif güçlerin başkent Şam’a girmesi ve ardından Esad’ın ülkeyi terk etmesi, bölgedeki güç dengelerini dramatik bir şekilde değiştirdi. Eş-Şara, bu sürecin ardından İsrail’in güneydeki bölgeleri işgal ettiğini ve Suriye’nin hava sahasının büyük ihlallerle karşı karşıya kaldığını hatırlattı.
“Bir yıl önceki devrimden bu yana Suriye hava sahamız büyük ihlallere maruz kaldı. Binden fazla hava saldırısının ve 400’den fazla ihlalin kurbanı olduk.” diyerek, İsrail’in 8 Aralık 2024 tarihine kadar bölgeden çekilmesini talep etti.
Suriye’nin siyasi geleceği ve seçim hazırlıkları
Eş-Şara, ilerleyen yıllarda yapılması planlanan parlamento seçimlerine de değindi. “Suriye bir kabile değildir, zengin fikirleri olan bir ülkedir. Ancak şu anda parlamento seçimlerini yapmaya hazır olduğumuzu düşünmüyoruz” açıklamasını yapan başkan, seçimlerin halkın gerçek onayıyla gerçekleşmesi gerektiğini vurguladı. Bu bağlamda, İslam’ın demokratik ilkeleri çerçevesinde yöneticilerin meşruiyetinin halk tarafından sağlanması gerektiğine işaret etti.
ABD’ye yönelik yaptırımlar ve ekonomik iyileşme
Kasımlarda ABD’ye resmi ziyareti sırasında Eş-Şara, “Sezar Yasası” adıyla anılan yaptırımların kaldırılması sürecinde %95 ilerleme kaydedildiğini belirtti. Başkan, ABD Kongresi yetkilileriyle yapılan görüşmelerin olumlu bir atmosferde geçtiğini ve Suriye’nin 180 gün daha yaptırımlardan muaf tutulduğunu sözlerine ekledi.
Ülke içinde artan yabancı yatırımcı ilgisine de değinen Eş-Şara, Suudi Arabistan ve Katar’dan gelen enerji ve inşaat firmalarının yatırımlarının Suriye’nin altyapısını güçlendirdiğini söyledi. “Halkımız elektriğe günde 1.5 saat ulaşabiliyordu. Şimdi bunu günlük 12‑14 saate çıkardık. Bu yıl elektrik konusunda kendimize yeter hale gelmeyi hedefliyoruz” ifadeleriyle, enerji alanındaki iyileşmelerin toplumsal hayatı olumlu yönde etkilediğini vurguladı.
Bu gelişmeler ışığında, Suriye’nin dış politika, güvenlik ve iç yönetişim alanlarında atacağı adımların bölgesel dengeleri yeniden şekillendirebileceği ve uluslararası camianın dikkatini çekeceği açıkça görülüyor.