Gümüşhane’nin Lezzetli Mirası: Araköy Ekmeği

Gümüşhane'nin dağlık bölgelerinde, Araköy köyünde üretilen Araköy ekmeği, bir asırdan fazla süredir aynı ekşi maya ile yoğrularak ve geleneksel taş fırınlarda odun ateşinde pişirilerek hazırlanan eşsiz bir lezzettir. Bu ekmek, coğrafi işaret belgeli olup, sadece dört temel malzeme kullanılarak üretilir: un, su, tuz ve yüz yılı aşkın süredir kuşaktan kuşağa aktarılan ekşi maya. Hiçbir katkı maddesi içermeyen Araköy ekmeği, doğal ve sağlıklı yapısıyla dikkat çekmektedir.# Üretim Süreci ve ÖzellikleriAraköy ekmeğinin sofralara gelmesi 8 saatlik bir emek ve sabır gerektirir. Hamurun özenle hazırlanması ve taş fırınlarda odun ateşinde yavaşça pişirilmesiyle bu ekmek, ortalama 4 kilogram ağırlığa ulaşır. Doyuruculuğu ve uzun süre bayatlamayan yapısıyla Araköy ekmeği, özellikle kalabalık sofraların vazgeçilmezidir. Normal bir ailenin yaklaşık bir haftalık ekmek ihtiyacını karşılayabilecek miktarda olan bu ekmek, Gümüşhane'nin kültürel mirasının önemli bir parçasıdır.# Ekonomik ve Sosyal EtkileriAraköy ekmeğine olan yoğun talep, köyün sosyal yapısını da etkilemiştir. Öyle ki, ekmek üretiminin yoğunlaştığı mahallenin adı "Ekmekçiler Mahallesi" olmuştur. Ekmeğin satışı kilo üzerinden yapılmakta olup, pişirildikten sonra bölgedeki köy, yayla ve obalara götürülmekte, hatta internet ve diğer iletişim kanalları aracılığıyla Türkiye'nin dört bir yanına ve dünyanın çeşitli ülkelerine gönderilmektedir.# Nitelikleri ve FarklarıEkmekçiler Mahallesinde Araköy ekmeğini 20 yıldır dedesinden öğrendiği şekilde yapmaya devam eden Ersoy Tozlu, "Dede mesleği olarak doğal ekşi mayalı tam buğday ekmeği üretiyorum. Hiçbir katkı kullanmıyoruz. Sadece un, su, tuz kullanarak üretiyoruz. Dört saatte pişiriyoruz. Odun ateşiyle dört saat fırınımızı yakıyoruz. Dört saatte içeride kalıyor. Tam olarak doğaldır. Hiçbir katkısı yok." dedi.# Dayanma Süresi ve ÇeşitleriAraköy ekmeğinin taze olarak dayanma süresi bir hafta iken, kurutulmuş hali (peksimet) bir yıl kadar dayanabilmektedir. Tozlu, ekmeklerin yanı sıra peksimetlerinin de yoğun ilgi gördüğünü belirterek, "Taze ekmek ağırlıklı olarak gidiyor. Ben İstanbul'a götürmek için 300-400 kilo alıyorum ama iki günde bitiyor zaten." diye konuştu.# Talepler ve Gelecek BeklentileriAraköy ekmeği, sadece lezzetiyle değil, aynı zamanda sağlık dostu olarak da ön plana çıkıyor. İstanbul'da yaşayan Münir Tozlu, "Bu ekmek, diyetisyen gibi bir ekmek olduğu için kilo aldırmaz. Lezzetli, doyumlu, rahatsız edici olmadığı için bu lezzeti tadanlar biliyor. Yani bu ekmek yaygınlaştı artık." dedi.Gümüşhane Ticaret ve Sanayi Odası'nın girişimleriyle Türk Patent ve Marka Kurumu'ndan 2019 yılında 'Coğrafi İşaret Tescil Belgesi' alan Araköy ekmeği, kalitesini ve geleneksel üretim yöntemlerini koruma altına almıştır. Bu belge, Araköy ekmeğinin özgünlüğünü ve üretim standartlarını güvence altına alarak, tüketicilere güven vermektedir.