İran, UAEA ile İşbirliğini Askıya Aldı

İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi, İran Dışişleri Bakanlığı'nın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile yürüttüğü temaslar ve sunduğu çözüm önerilerine rağmen, İngiltere, Fransa ve Almanya'dan oluşan 'Avrupa Üçlüsü' (E3) ülkelerinin tutumu nedeniyle UAEA ile işbirliğinin askıya alınacağını açıkladı.İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi, bugün İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan başkanlığında toplandı. Toplantıda bölgesel gelişmeler, İsrail'in bölgede izlediği politikalar ve UAEA ile yürütülen işbirliği ele alındı. Konseyin açıklamasında, mevcut koşullarda İran'ın barış ve istikrar için işbirliğini artırma politikasını sürdüreceğini vurgulandı.Ancak, İran Dışişleri Bakanlığı'nın UAEA ile yürüttüğü temaslar ve sunduğu çözüm önerilerine rağmen, İngiltere, Fransa ve Almanya'dan oluşan 'Avrupa Üçlüsü' (E3) ülkelerinin tutumu nedeniyle Ajans'la işbirliğinin askıya alınacağı belirtildi. Ayrıca Dışişleri Bakanlığı'na, ulusal çıkarların korunması amacıyla diplomatik temaslarını sürdürme talimatı verildi.

Yaptırımların kaldırılması reddedilmişti Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), E3 ülkelerinin başlattığı süreç ile İran'a yönelik yaptırımların kaldırılmasını öngören tasarıyı oylamaya sunma kararı almıştı. BMGK'da dün gerçekleştirilen oturumda, İran'ın nükleer taahhütlerini teyit eden ve BM yaptırımlarının kalıcı olarak kaldırılmasını öngören karar tasarısını reddedilmişti.Oylamada tasarıya Çin, Rusya, Pakistan ve Cezayir destek verirken, İngiltere, Fransa ve ABD'nin de aralarında bulunduğu 9 ülke karşı oy kullanmış, Guyana ile Güney Kore ise çekimser kalmıştı.İran, UAEA ile işbirliğini askıya almıştı İran İslami Şura Meclisi, 25 Haziran'da, nükleer ve bilim insanlarının güvenliği sağlanana kadar Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile iş birliğinin askıya alınmasını öngören yasa tasarısını onaylamıştı.İran ile UAEA anlaşmaya varmıştı İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi daha sonra UAEA Başkanı Rafael Grossi ile 9 Eylül'de Mısır'ın başkenti Kahire'de bir araya gelmişti. Arakçi görüşmede Haziran ayında ABD ile İsrail'in İran'ın nükleer tesislerine yönelik saldırıları sonrasında askıya alınan denetimlerin yeniden başlamasını öngören anlaşmaya imza atmıştı.Bu gelişmelerin ardından, İran'ın UAEA ile işbirliğini askıya alması, nükleer programı konusunda Batı ile yaşadığı anlaşmazlıkların bir sonucu olarak görülüyor. İran'ın bu kararı, bölgede tansiyonun yükselmesi ve olası yeni yaptırımların uygulanması endişelerini artırıyor.İran'ın UAEA ile işbirliğini askıya alması, aynı zamanda ülkelerin nükleer enerji programlarına ilişkin uluslararası denetimlerin etkinliğini sorgulamaya açıyor. Bu durum, küresel güvenlik ve barış için endişe verici bir gelişme olarak değerlendiriliyor.Bu olayın benzerleri geçmişte de yaşanmıştı. İran'ın nükleer programı konusunda Batı ile yaşadığı anlaşmazlıklar, 2015 yılında İran ile P5+1 ülkeleri arasında imzalanan nükleer anlaşması ile kısmen çözülmüştü. Ancak, ABD'nin 2018 yılında anlaşmadan çekilmesi ve yaptırımların yeniden uygulanmaya başlaması, İran'ın nükleer programı konusunda yeni bir sürecin başlamasına neden oldu.Gelecekte, İran'ın UAEA ile işbirliğini yeniden başlatması ve nükleer programı konusunda Batı ile anlaşmazlıkların çözülmesi, bölgede barış ve istikrarın sağlanması açısından önem taşıyor.