Japonya’da Demans Krizi Artıyor

Japonya’da demans vakalarının sayısı hızla artıyor ve hükümet, yaşlı nüfusu korumak için yeni teknolojik yaklaşımlara yöneliyor.

Demans Vakalarının Şok Edici Artışı

Geçen yıl yalnızca 18.000 demans hastası evini terk ederek sokaklarda dolaşmaya başladı; bu kişilerin yaklaşık 500’ü trajik bir şekilde hayatını kaybetti. Polis verilerine göre, 2012’den bu yana benzer vakalar iki katına çıktı ve Japonya’nın “dünyanın en yaşlı toplumu” unvanı, sağlık sistemine büyük bir baskı oluşturuyor.

Ekonomik ve Sosyal Maliyetler

Sağlık Bakanlığı, demansla mücadeleye ilişkin sağlık ve sosyal bakım maliyetlerinin 2030’a kadar 14 trilyon yen (yaklaşık 90 milyar dolar) ulaşacağını öngörüyor. Bu, 2025 yılı için tahmin edilen 9 trilyon yenin çok üzerinde bir artış anlamına geliyor. İş gücündeki azalma ve yabancı bakım çalışanlarına getirilen sıkı kısıtlamalar, sorunun çözümünü daha da karmaşık hâle getiriyor.

Teknoloji Destekli Çözümler

Hükümet, krizin etkisini hafifletmek amacıyla GPS tabanlı izleme sistemleri ve giyilebilir etiketler gibi teknolojilere yöneliyor. Bu sistemler, bir birey belirlenen bölgeyi terk ettiğinde yetkilileri anında uyararak kayıp kişilerin saatler içinde bulunmasını sağlıyor. Ayrıca, bazı kasabalarda mağaza çalışanları gerçek zamanlı bildirim alarak toplumsal bir güvenlik ağı oluşturuyor.

Fujitsu’nun aiGait adlı yapay zeka servisi, yürüyüş ve duruş analizleriyle demansın erken belirtilerini tespit etmeye çalışıyor. Bu veriler, doktorların rutin kontrollerde kullanabileceği iskelet hatlarına dönüştürülüyor.

Waseda Üniversitesi araştırmacıları ise 150 kg ağırlığındaki insansı robot AIREC üzerinde çalışıyor. Robot, çorap giyme, yumurta çırpma ve çamaşır katlama gibi günlük görevlerde destek sağlıyor; aynı zamanda yatak yaralarını önleme ve hastaların gece uykusunu izleme potansiyeline de sahip.

Yardımcı Doçent Dr. Tamon Miyake, bu robotların insanlarla güvenli etkileşim kurabilmesi için en az beş yıl daha geliştirilmesi gerektiğini vurguluyor. “Tüm vücudu algılayan ve duruma göre uyum sağlayabilen bir duyumsama yeteneği gerekir” diyor.

Diğer bir yenilikçi ürün, 12 cm boyundaki Poketomo robotu. Çantada taşınabilir ya da cebe sığabilir; ilaç hatırlatıcı, hava durumu uyarıları ve sohbet özelliğiyle yalnız yaşayan demans hastalarına sosyal destek sunuyor.

Sosyal Müdahaleler ve Toplumsal Destek

Tokyo’nun Sengawa bölgesindeki “Restaurant of Mistaken Orders” adlı restoran, demanslı bireylerin garsonluk yaparak toplumsal etkileşime katılmalarını sağlıyor. Kurucu Akiko Kanna, babasının demans deneyiminden ilham alarak, hastaların aktif kalmasını ve amaç duygusu bulmasını amaçlıyor. Garson Toshio Morita, siparişleri hatırlamak için çiçekleri kullanıyor ve bu yaratıcı yaklaşım, müşterilerden büyük ilgi görüyor.

Bu örnekler, teknolojik araçların ve robotların sunduğu kolaylıkların yanında, insani bağların ve toplumsal dayanışmanın ne kadar kritik olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.

Japonya’nın demans krizi, sadece sağlık politikalarını değil, aynı zamanda ekonomik planlamayı, teknoloji yatırımlarını ve toplumsal dayanışmayı yeniden şekillendirecek kapsamlı bir meydan okuma olarak karşımızda duruyor.