Kazakistan ve İran’dan 8 Sözleşme: 3 Milyar Dolarlık Ticaret Hedefi

İmzalanan 8 İşbirliği Anlaşması

Kazakistan ile İran hükümetleri, dışişleri bakanlıkları işbirliği programının yanı sıra karşılıklı hukuki yardım, ulaştırma ve lojistik, yük taşımacılığı, adalet, sağlık, kültür ve medya gibi sekiz stratejik alanda yeni anlaşmalara imza attı.

Bu anlaşmalar, iki ülkenin bölgesel entegrasyonunu hızlandırırken aynı zamanda ticari döngüyü canlandırmayı da amaçlıyor. İmza töreni Astana’daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı Akorda’da gerçekleştirildi.

Tarihi Bağlar ve Belgeler

Kazakh Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, konuşmasında iki halk arasındaki köklü tarihi ilişkilere vurgu yaparak, “Tarihi İpek Yolu, günümüz Kazakistan ve İran topraklarından geçti” dedi. Tokayev, İran heyetinin getirdiği Kazakh Hanlığına dair arşiv belgelerinin bilimsel çalışmalara yeni bir ışık tutacağını belirtti.

Bu belgeler, Türkistan bölgesindeki siyasi‑ekonomik dinamikler ve Rus İmparatorluğu’nun bölgeye müdahaleleri hakkında önemli veriler içeriyor. Ayrıca Kazakh bozkırlarında kömür, demir, bakır, kurşun ve turkuaz madenciliğiyle ilgili bilgiler de yer alıyor.

İki Liderin Ortak Bildirisi ve Gelecek Vizyonu

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, resmi ziyareti kapsamında Astana’da Tokayev ile bir araya geldi. Görüşmelerin ardından “Ortak Bildiri” imzalayarak, işbirliğinin hem dar kapsamlı hem de geniş kapsamlı hedeflerini netleştirdiler.

Pezeşkiyan, “Orta Asya’da iyi komşuluk ilişkileri, bölgenin istikrarı için hayati öneme sahiptir” diyerek, Hazar Denizi’nin ortak bir payda olduğunu vurguladı.

Ticaret Hedefi: 3 Milyar Dolar

Tarım, imalat, madencilik, ulaştırma‑lojistik, eğitim, kültür ve yeni teknolojiler gibi alanlarda ortak projelerin hayata geçirilmesi kararlaştırıldı. En büyük hedef, iki ülke arasındaki karşılıklı ticaret hacmini **3 milyar dolar** seviyesine çıkarmak.

Tokayev, İranlı şirketleri Kazakistan’da uzun vadeli büyük projelerde yer almaya davet ederken, İran ise Kazakistan’ı Güneydoğu Asya ve Afrika’ya açılan bir “kapı” olarak konumlandırdı.

Uluslararası İşbirliği ve BM Rolü

Her iki lider, uluslararası kuruluşlara duyulan güvenin azalması konusundaki endişelerini paylaştı ve Birleşmiş Milletler’in rolünün güçlendirilmesi konusunda ortak bir görüşe sahip olduklarını belirtti.

Bu çerçevede, bölgesel güvenlik, iklim değişikliği ve insan hakları konularında ortak tutum sergilemeye söz verdiler.

Sonuç ve İleriye Bakış

İmzalanan sekiz anlaşma, Kazakistan‑İran ilişkilerinin yeni bir döneme girdiğini gösteriyor. Hem tarihi bağların yeniden canlandırılması hem de ekonomik hedeflerin somutlaştırılması, bölgenin jeopolitik ağırlığını artıracak gibi görünüyor.

Taraflar, bu işbirliğinin sadece iki ülke arasında değil, aynı zamanda Orta Asya‑Orta Doğu köprüsü olarak daha geniş bir etki yaratmasını umuyor.