İstanbul’da sadece bir ay içinde 60 kişi mantar zehirlenmesi nedeniyle acil servislere başvurdu. Bu vakaların çoğu, Sancaktepe İlhan Varank Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne yönlendirilmiş Dr. Güngör Sitar’ın “Köy geçiren”, “ölüm meleği” ve “yok edici melek” gibi eski isimlerle anılan zehirli türleri tüketmelerinden kaynaklanıyor.

Dr. Sitar, “Sonbaharın uzaması ve kışın gecikmesi, mantarların doğada daha uzun süre kalmasını sağlıyor. İnsanlar piknik ve yürüyüşlerde bu mantarları toplayıp tüketmeye çalışıyor; ancak bu, hayati tehlike oluşturuyor” dedi.
Uzman, özellikle Amanita ve Galerina türlerinin Türkiye’de de yaygın olduğunu, bu türlerin beyaz kültür mantarı ve kanlıca mantarıyla görsel olarak karıştırılabildiğini hatırlattı. Bu benzerlik, halkın yanlışlıkla zehirli mantarları tüketmesine yol açıyor.
Mantar zehirlenmesinin ilk belirtileri yemeğin ardından 5‑24 saat içinde ortaya çıkıyor: şiddetli bulantı, kusma, karın ağrısı ve karaciğer‑böbrek yetmezliği riskleri. Hastalar genellikle acil servise başvuruyor ve diyaliz gibi yoğun tedavi protokolleri uygulanıyor.
Dr. Sitar, “Hastalarımızı hemen diyalize alıyor, anti‑toksin olarak Legalon gibi ilaçlarla destekliyoruz. Tedaviye yanıt veren hastalarımızın birçoğu, zamanında müdahale sayesinde hayatta kalabildi” şeklinde bilgi verdi.
Geçtiğimiz hafta aynı aileden üç kişi zehirlenmişti. Ailenin babası, geleneksel olarak topladığı “beyaz mantarları” ve birkaç hafif sarımsı mantarı yedi. Dr. Sitar, “Mantarın şapkasının altında ufak bir eteğimsi yapı vardı; bu, Amanita’nın karakteristik bir özelliği” diyerek tanımladı. Hastalar ağır karaciğer yetmezliği gelişti ve bazıları nakil beklemek zorunda kaldı.
Uzman, “Açık hava pazarlarında satılan mantarlar, paketleme, etiketleme ve kalite kontrol eksikliği nedeniyle büyük risk taşıyor” uyarısında bulundu. İyi bir mikolog yalnızca görünüşe değil, doku, koku ve kırılganlık gibi faktörlere de bakarak mantarı ayırt edebilir.
İstanbul’un Anadolu yakasındaki Taşdelen, Aydos Ormanı, Beykoz ve Şile gibi bölgelerde mantar toplama aktivitesi artıyor; bu da zehirlenme vakalarının yükselmesine neden oluyor.
Sağlık otoriteleri, halkı kültür mantarı dışında hiçbir açık hava mantarını tüketmemeleri konusunda uyarıyor. Ayrıca, mantar toplarken uzman görüşü alınması, etiket ve paketleme bilgisi bulunmayan ürünlerin alınmaması gerektiği vurgulanıyor.
Bu uyarılar, sadece bireysel sağlık değil, aynı zamanda sağlık sisteminin acil durumlarla başa çıkma kapasitesini korumak açısından da kritik öneme sahip.