Kurtulmuş’tan Yeni Küresel Sistem Çağrısı: Eşitlik, Adalet ve Hesap Verebilirlik

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, AGİT PA 23. Sonbahar Genel Kurulu’nda yeni küresel sistemin temelini eşitlik üzerine kurma gerekliliğini vurguladı.

Kurtulmuş, İstanbul’da düzenlenen AGİT PA 23. Sonbahar Genel Kurulu’nda yeni bir dünya düzeni hayalini paylaştı. Konuşması, hem bölgesel hem de küresel ölçekte dikkat çeken bir çerçeve çizdi.

Eşitlik İlkesi ve Yeni Küresel Sistem

“Yeni, adil, küresel, ekonomik ve siyasi sistemin ilk ilkesi mutlaka eşitlik olmalıdır.” diye başlayan Kurtulmuş, insanların yaratılışta eşitliği ve ülkelerin egemenlikte eşitliği prensibini yeni sistemin temel taşı olarak tanımladı. Çifte standartların dışına çıkılarak, tüm devletlerin ve bireylerin haklarının eşit şekilde korunacağı bir çerçevenin gerekliliğine işaret etti.

Sömürgecilik, Soykırımlar ve Unutulmaması Gereken Acılar

Konuşmasında Srebrenica katliamını “20. yüzyılın insanlık vicdanının kanadığı bir yer” olarak nitelendiren Kurtulmuş, “Sokulan soykırımlar unutulursa, aynı trajedi tekrar eder” diyerek Gazze’deki durumun da aynı çerçevede değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı. Aliya İzzetbegoviç’in sözlerine atıfta bulunarak, “Sakın ha soykırımı unutmayın” uyarısını yeniden dile getirdi.

Kapsayıcılık, Tutarlılık ve Hesap Verebilirlik

Yeni sistemin kapsayıcı olması gerektiğini belirten Kurtulmuş, “Tüm farklılıkları, bütün dünyadaki insanları ve siyasi görüşleri kapsayan bir yapı olmalı” dedi. Tutarlılık ve hesap verebilirlik ise sistemin sürdürülebilirliğinin anahtarları olarak öne çıkarıldı. Bu bağlamda, kurumların ve bu kurumlara muhatap olanların şeffaflık ilkesine bağlı kalması gerektiği vurgulandı.

Rusya-Ukrayna Savaşı ve Bölgesel Güvenlik

Rusya-Ukrayna çatışmasının küresel bir risk taşıdığı ve yalnızca iki ülke arasında bir savaş olmaktan çok, Avrupa ve Doğu arasında geniş çaplı bir çatışma potansiyeli barındırdığı belirtildi. Türkiye’nin iki tarafla da diyalog yürütme çabaları, kalıcı ve adil bir barış hedefiyle şekillendi.

Kafkasya’da Barış Süreci: Azerbaycan‑Ermenistan

Kafkasya’da 30 yıldan fazla süren çatışmanın, Karabağ’ın kurtarılmasıyla yeni bir aşamaya girdiği ve Azerbaycan‑Ermenistan arasında kalıcı bir anlaşma yolunun AGİT platformu üzerinden ilerlediği anlatıldı. Bu gelişmenin bölgeye barış iklimi getireceği umut edildi.

Filistin Devleti ve Gazze Krizi

Kurtulmuş, Filistin Devleti’nin AGİT PA içinde yer almasının artık vakti geldiğini belirtti. Gazze’de kalıcı bir ateşkesi sağlamak, Netanyahü’nün ve destekçileri tarafından yürütülen politikaların durdurulması gerektiği vurgulandı. 4 Haziran 1967 sınırları çerçevesinde Doğu Kudüs’ün başkenti olduğu iki devletli bir çözümün savunulması gerektiği ifade edildi.

Uluslararası Hukuk ve Netanyahü’ye Yönelik Hesap Sorulması

Son olarak, Uluslararası Adalet Divanı ve Uluslararası Ceza Mahkemesi‘nin sadece kağıt üzerindeki kurumlar olmadığını göstermek amacıyla, İsrail’in Gazze’ye yönelik eylemlerinin yargı önüne çıkarılacağı, Netanyahü’nün sorumlu tutulması gerektiği vurgulandı. Bu adımın, insanlığın kazanımı olacağı ve Filistin halkının acılarının hafifleyeceği belirtildi.

AGİT PA’nın Geleceği ve Türkiye’nin Rolü

AGİT PA 23. Sonbahar Genel Kurulu, “Diyalog ve İş Birliği Yoluyla Çok Taraflılığı Yeniden Canlandırmak” temasıyla 19 Kasım’da sona erecek. Türkiye’nin ev sahipliği, kapsayıcı, adil ve eşitlikçi bir küresel sistem hedefinin gerçekleşmesinde kritik bir platform olarak öne çıkıyor.