Kuru İncirde Aflatoksin Sorunu Biyogazla Çözüldü

Aydın’da yetiştirilen milli meyve kuru incirde yaşanan en büyük sorunlardan biri olan aflatoksinli incirler, hazırlanan bir proje ile biyogaz enerjisine dönüştürüldü. Bu çalışma, İspanya’da düzenlenen 42. Uluslararası Kuru ve Kabuklu Meyveler Kongresi’nde ‘Sürdürülebilirlik Ödülü’ne layık görüldü. Türkiye’nin dünyada üretim ve ihracatında lider olduğu kuru incirin üretim ve ihracatının yüzde 60’dan fazlasını Türkiye gerçekleştiriyor.

Ege Bölgesi’nde yetişen Sarılop çeşidi için Avrupa Birliği, ABD, Çin ve Japonya’nın da aralarında olduğu birçok ülkeden büyük talep görüyor. Ege İhracatçılar Birliği, 2024-2025 sezonunda 100’ü aşkın ülkeye yapılan 63 bin ton kuru incir ihracatından ülkemize 337 milyon dolar döviz kazandırıldığını açıkladı.

Kuru incir sektörünün kalite ve sürdürülebilirlik hedeflerine yönelik uzun soluklu çalışmalar yürüten Ege İhracatçılar Birliği, aflatoksinle mücade için 25 yıl önce seferberlik başlattı. Aflatoksinli Kuru İncir Bertaraf Projemizi devreye alarak, 2024-2025 sezonunda bin 500 ton kontamine ürünün pazara girmeden toplanarak yenilenebilir enerjiye dönüştürülmesini sağladı.

Bu proje, küresel ölçekte model olarak değerlendirildi ve Sürdürülebilirlik Ödülü’nü kazandı. Türkiye’nin yanı sıra ödül için ABD, İspanya, Avusturya ve Çin’in de aralarında bulunduğu sekiz ülke başvuru yaptı. İklim değişikliği ve çevresel koşullar nedeniyle geçen yıl aflatoksin ve okratoksin varlığında önemli bir artış yaşandı.

2024 ürünü aflatokisinli kuru incir imha oranı yüzde 1,5’e çıkarıldı ve yüzde 1 oranında da küflü incir toplandı. Sonuç olarak yüzde 2,5 oranında kuru incir biyogaz tesisinde enerjiye dönüştürüldü. İhracatçılarımızın tüm gayretlerine ve yoğun kontrollerine rağmen, insan gözüyle ya da cihazlarla tespit edilemeyen, ışıma vermeyen bazı küf varlıkları, ihracat süreçlerinde sıkıntıya yol açtı.

Yoğun kontrol süreçlerine rağmen zaman zaman bazı partiler, ihracat pazarlarından geri döndü. Halkımızın hiç kuşkusu olmasın, bu ürünler Tarım ve Orman Bakanlığımızın mevzuatına göre çok sıkı analiz ve denetimlere tabi tutularak ülkemize alındı. Türk Gıda Kodeksi’ne uygun olmayan tek bir kuru incir partisinin yurda girişine izin verilmedi.

Bu başarılı proje, sadece çevreye ve insan sağlığına değil, aynı zamanda ekonomiye de katkı sağlıyor. Kuru incir sektöründe sürdürülebilirliğin artırılması ve aflatoksin sorununun çözülmesi, Türkiye’nin küresel pazarlardaki rekabet gücünü de artıracak. Ege İhracatçılar Birliği, gelecekte de benzer projeleri hayata geçirerek, kuru incir sektörünün sürdürülebilirliğini ve kalitesini yükseltmeye devam edecek.

Aflatoksin sorununun çözülmesi, aynı zamanda benzer sorunlarla karşılaşan diğer ülkeler için de bir model oluşturdu. Bu alanda uluslararası işbirlikleri ve bilgi paylaşımı, küresel gıda güvenliğinin artırılmasına da katkı sağlayacak.