Kütahya’da Aizanoi Antik Kenti Kazı Çalışmaları

Kütahya'nın Çavdarhisar ilçesindeki Aizanoi Antik Kenti'nde yürütülen kazı çalışmalarında önemli bir aşama kaydedildi. Zeus Tapınağı'na ait mimari kalıntılar gün yüzüne çıkarılıyor. Bu çalışmalar, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirası Geçici Listesi'ne 2012 yılında dahil edilen Aizanoi Antik Kenti'nde gerçekleştiriliyor. Kenti, dünyada en iyi korunmuş Zeus tapınaklarından birine ev sahipliği yapmasıyla ön plana çıkıyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün desteğiyle 'Geleceğe Miras Projesi' kapsamında finanse edilen kazı çalışmalarında, çeşitli üniversitelerden akademisyenlerin yanı sıra 10 teknik personel ve 50 işçi yer alıyor. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) tarafından yürütülen kazı çalışmalarına ayrıca Gürok Turizm ve Madencilik AŞ ile Halk Yatırım da destek veriyor.Kazı başkanlığını yürüten DPÜ Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gökhan Coşkun, bu sezon haziran ayından itibaren Zeus Tapınağı etrafında kazı çalışması yürüttüklerini belirtti. Coşkun, tapınağın Roma döneminde antik kentin en önemli yapısı olduğuna dikkat çekerek, "Zeus Tapınağı yaklaşık 2 bin yıldır kendi kendine ayakta durabilmeyi başarmış ve bu haliyle de en iyi korunmuş Zeus Tapınağı olarak dünya çapında ün salmış bir yapıdır. Ancak aradan geçen binlerce yılda çok sayıdaki deprem, doğal afet yapının statiğine zarar vermiş ve vermeye de devam ediyor." dedi.Tapınağın milattan sonra 92 civarında İmparator Domitianus döneminde inşasına başlandığı ve milattan sonra 2. yüzyılın ilk yarısında Hadrianus döneminde tamamlandığı belirtildi. Tapınak, Roma döneminden sonra Bizans döneminde kiliseye dönüştürülmüş, sonrasında da milattan sonra 13. yüzyılda bölgeye yerleşen Çavdar Tatarları tarafından bir tür kale olarak kullanılmıştı.Kazı çalışmasında, tapınağın podyumunun üstüne kurulduğu tespit edildi. Tapınağın restorasyonunda kullanılmak üzere eksik olan parçaların gün yüzüne çıkarılması için kazı çalışması yapıldığı belirtildi. Çalışmalar esnasında tapınağın yaklaşık 3 metre yüksekliğinde, 55 metreye 35 metrelik bir podyumun üstünde olduğu tespit edildi. Bu podyuma ait parapet blokları da bulundu.Tapınağın etrafında Bizans dönemine ait mezarlar da bulundu. Tapınağın güneydoğu köşesinde çok sayıda mezar açığa çıkarıldı. Bu mezarlar tapınağın kilise olarak kullanıldığı Bizans döneminde yapılmış. Şu ana kadar 19 mezar tespit edildi, ancak kazı genişledikçe sayısının artacağı öngörülüyor.Prof. Dr. Gökhan Coşkun, tapınağın avlusunun tamamen mermer döşemelerle kaplı olduğunu belirlediklerini dile getirdi. Bu mermer döşemelerin tapınak etrafındaki bazı alanlarda çok iyi korunarak bugüne kadar ulaşabildiğini tespit ettiklerini ve gün yüzüne çıkardıklarını belirtti.Tapınağın restitüsyon, rölöve ve restorasyon projelerinin hazırlandığı ve gelecek yıl restorasyon uygulamasına başlanılabilmesi için yıl sonuna kadar kesintisiz şekilde çalışmaya devam edecekleri vurgulandı. Tapınağın temelinin sağlam olması dolayısıyla bugüne kadar ulaştığına işaret eden Coşkun, "Altında 'kripta' denilen tonozlu bir galeri var. Bugün belki de hiçbir taşı bir santim bile yerinden oynamamış vaziyette orijinal haliyle duruyor ve bu tapınak için çok sağlam bir temel oluşturuyor." ifadelerini kullandı.Aizanoi Antik Kenti'nin kazı çalışmaları, tarihi ve kültürel açıdan büyük bir önem taşıyor. Bu çalışmalar, geçmişteki medeniyetlerin kültürlerini, sanatlarını ve yaşam tarzlarını anlamamıza yardımcı oluyor. Aynı zamanda, bu tür tarihi sitelerin korunması ve gelecek nesillere aktarılması açısından da büyük bir rol oynamaktadır.