Resmi Gazete’de yayımlandı! AVM’lere sığınak zorunluluğu

Resmi Gazete'de yayımlanan yeni yönetmelik, büyük ölçekli kamu ve özel sektör tesislerinde sığınak zorunluluğunu getirerek afet ve savaş durumlarında vatandaşların korunmasını hedefliyor.

Yeni Yönetmelik Detayları

Kimler ve Hangi Tesisler Kapsamda?

Bu düzenleme, 5 bin kişi ve üzeri kapasiteye sahip spor tesisleri, alışveriş merkezleri (AVM), otoparklar ve millet bahçeleri gibi yüksek yoğunluklu alanlarda sığınak inşa edilmesini zorunlu kılıyor. Kamu kurumları, belediyeler, özel sektör ve bireysel yatırımcılar, nüfus yoğunluğu ve kullanım amacına göre uygun sığınak tiplerini belirlemek zorunda.

Teknik Şartlar ve Standartlar

Altyapı ve Donanım Gereklilikleri

Yönetmelik, metro, yeraltı geçitleri, otoparklar ve çarşılar gibi alanların projelendirme aşamasında genel sığınak olarak kullanılabilmesi için altyapı şartlarını netleştiriyor. Teknik şartnamelere göre, kişi başına en az 1 m² sığınak alanı, 2,40 m tavan yüksekliği, gelişmiş havalandırma, acil aydınlatma, iletişim donanımları ve nükleer filtreleme sistemleri zorunlu hâle getirildi. Bu alanlar, emsal hesabına dahil edilmeyecek.

Kayıt ve Denetim Süreci

Yapı kullanma izni verilen her bina, sığınak alanlarıyla birlikte AFAD kayıt sistemine işlenecek. Mevcut binalarda eksik sığınaklar, 31 Aralık 2028 tarihine kadar tamamlanmalı. Belgeler teslim edildikten 5 iş günü içinde mülki idare amirliği tarafından kayıt yapılacak ve ilgili valiliğe (İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü) bildirilmesi zorunlu.

İstisna Kapsamı

Hangi Tesisler Muaf?

10’dan az bağımsız bölümü olan sadece konut amaçlı yapılar, 1 500 m²’den az emsal alanına sahip konut dışı yapılar, 1 000 m²’den az resmi binalar, 50 yatak ve altında yurt/otel, 25 yatak ve altında bakımevi ve sağlık tesisi, tarım‑hayvancılık tesisleri, 2 000 m²’den az imalat‑sanayi tesisleri, ceza infaz kurumları ve tutukevleri sığınak zorunluluğundan muaf tutuluyor.

Uygulama ve Teşvikler

Sinema, tiyatro, eğlence yerleri, otopark, garaj, kapalı çarşı ve pasaj gibi yapıların yeraltında inşa edilmesi teşvik ediliyor. Belediyeler, bu tesislerin genel sığınak olarak kullanılabilmesi için gerekli kolaylıkları ve tedbirleri sağlamak zorunda.

Beklenen Etkiler ve Sektörel Yansımalar

İnşaat ve Yatırım Sektörüne Yansımaları

Yeni zorunluluk, inşaat maliyetlerinde %5‑%10 arasında bir artışa yol açabilir; ancak uzun vadede afet riskinin azaltılması ve vatandaş güvenliğinin artırılması bekleniyor. Özellikle AVM ve büyük spor tesisleri projelerinde, mimarlar ve mühendisler sığınak entegrasyonunu planlama aşamasından itibaren göz önünde bulunduracak. Ayrıca, sığınak yapımına yönelik yeni iş fırsatları ve teknik ekipman pazarında büyüme öngörülüyor.

Toplum ve Kamuoyu Tepkileri

İlk duyurularda bazı sektör temsilcileri mali yük artışı konusunda endişe dile getirirken, sivil toplum örgütleri ve güvenlik uzmanları yeni yönetmeliği vatandaşların can güvenliği açısından olumlu karşılıyor. Uygulama sürecinde denetimlerin şeffaf ve zamanında yapılması, kamuoyunun güvenini artıracak kritik bir faktör olarak öne çıkıyor.