Siirt’te Zivzik Narında Verim Düşüşü: Kuraklık Meyve Hasadını Yarı Yarıya Azalttı

Siirt’in meşhur Zivzik narı, kuraklık nedeniyle verim açısından yarı yarıya azaldı ve fiyatları yükseldi.

Zivzik Narının Önemi ve Tarihçesi

Siirt’in Şirvan ve Pervari ilçelerinde, özellikle Dişlinar (Zivzik) köyünde yetişen Zivzik narı, ince kabuğu, iri kırmızı taneleri ve kendine has aromasıyla sadece bölge halkının değil, tüm ülkenin beğenisini kazanıyor. Yıllardır bu nar, yerel ekonominin bel kemiği olmuş; “Nar, Siirt’in simgesi, tarlaların altın çiçeği” şeklinde anılıyor.

Kuraklık ve Verim Düşüşü

2024‑2025 yılları arasında bölgeye gelen aşırı kuraklık, Zivzik narı bahçelerinin su ihtiyacını karşılayamamasına yol açtı. Çiftçiler, normalde yılda ortalama 500‑550 ton nar ürettiği bir sezonu, bu yıl sadece 150‑200 ton seviyelerine düşürdü. Üretimdeki bu %65‑70’lik azalma, meyve kalitesinde de belirgin bir bozulma yarattı; birçok ağaçta meyveler kurumuş ve çekirdeksiz olarak toplandı.

Pazar ve Fiyat Durumu

Şirvan ve Pervari köylerinde hâlâ nar satışı devam ediyor. Narlar, Siirt’teki pazarların yanı sıra İstanbul, Bursa, Samsun, Diyarbakır, Şırnak ve Van gibi büyük şehirlere de gönderiliyor. Ancak arzın daralması, fiyatları da yükseltti. Hacı Salten’in ifadesiyle, “Geçen yıl 30 liraya alıp 35 liraya satıyorduk, bu yıl aynı kaliteye 50‑55 lira arasında satıyoruz”. Nar, batı bölgelerinde ise 65‑70 liraya alıcı bulabiliyor. Bu fiyat artışı, hem çiftçileri hem de tüketicileri zor durumda bırakıyor.

Çiftçilerin Mücadelesi ve Destek İhtiyacı

Yerel çiftçiler, su eksikliğini telafi etmek için 3‑4 ay süren ekstra sulama ve budama uygulamaları yapıyor. Ancak bu yöntemler, maliyetleri artırıyor ve kâr marjını azaltıyor. Çiftçiler, Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan acil destek, düşük faizli kredi ve sulama altyapısı yatırımları talep ediyor. Uzmanlar, uzun vadeli çözümler arasında damla sulama sistemleri ve kuraklığa dayanıklı nar çeşitlerinin geliştirilmesi gerektiğini vurguluyor.

Gelecek İçin Beklentiler

Uzmanlar, iklim değişikliğinin bölgedeki tarımsal üretime etkisini azaltmak için iklim adaptasyonu planları oluşturulmasını öneriyor. Eğer destekler zamanında sağlanmazsa, Zivzik narının yıllık üretimi %80’e kadar düşebilir ve bu da yerel ekonominin ciddi bir darbe almasına yol açabilir. Bu nedenle, hem yerel yönetimlerin hem de merkezi otoritelerin koordine bir şekilde hareket etmesi kritik öneme sahip.