Uluslararası Brent petrol fiyatlarındaki ani yükseliş ve döviz kuru dalgalanmaları, Türkiye’deki akaryakıt piyasasını doğrudan etkiliyor. Uzmanlar, bu iki faktörün birleşiminin fiyatlarda “dev bir zam” beklentisini artırdığını belirtiyor.


Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın açıkladığı yeni tarifeye göre, Cumartesi 1 Aralık’tan itibaren LPG (Otogaz) fiyatına 70 kuruşluk bir artış ekleniyor. Bu artış, İstanbul’da litre başına 27,78 TL, Ankara’da ise 27,57 TL olarak yansıyacak. Diğer illerdeki fiyatlar da benzer oranlarda artış gösterecek, ancak dağıtım şirketlerinin bölgesel farklılıkları da fiyatları etkileyebiliyor.
Akaryakıt fiyatları, Akdeniz bölgesindeki işlenmiş ürün fiyatlarının ortalaması ve dolar kurundaki değişiklikler temel alınarak rafineriler tarafından belirleniyor. Bu formül, Türkiye’nin küresel enerji piyasasındaki konumunu yansıtarak, fiyatların hâlâ dış faktörlere duyarlı olduğunu ortaya koyuyor. Dağıtım firmaları, rekabet ve serbesti ilkeleri gereği, aynı bölge içinde bile küçük fiyat farklılıkları uygulayabiliyor.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) fiyat değişikliklerini açıklarken, tek sendika olan EPGİS ise yeni bir suç duyurusunda bulundu. EPGİS, dava süreci tamamlanana kadar akaryakıt fiyat değişimlerini kamuoyuyla paylaşmayacağını duyurdu. Bu durum, şeffaflık açısından eleştirmenlerin tepkisini çekiyor ve tüketicilerin fiyat hareketlerini önceden tahmin etmesini zorlaştırıyor.
Akaryakıt fiyatlarındaki artış, özellikle nakliye ve lojistik sektöründe maliyetleri artıracak. Kamyon şoförleri, taksi ve dolmuş işletmecileri, ek masrafları karşılamak için ücret artırma baskısı yaşayabilir. Enflasyonun zaten yüksek seyrinde olduğu bir ortamda, bu zamların tüketici fiyat endeksine (TÜFE) yansıyma ihtimali de göz ardı edilemez.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, fiyat artışlarının önüne geçmek amacıyla geçici vergi indirimleri ve sübvansiyon paketleri üzerinde çalışmalar yürüttüğünü belirtiyor. Ancak uzmanlar, uzun vadeli çözümün yerli rafineri kapasitesinin artırılması ve döviz kurlarının istikrar kazanmasıyla mümkün olacağını vurguluyor.
Geçtiğimiz yıl aynı dönemlerde LPG fiyatına uygulanan 55 kuruşluk zam, piyasada büyük bir şok yaratmıştı. Bu yılın zam oranının %27’yi aşması, tüketicilerin ve işletmelerin bütçelerinde daha belirgin bir baskı oluşturacak gibi görünüyor.