TMO’dan Gübre Fiyatları ve Ekim Zamanlamasına Dair Ayrıntılı Rapor

Raporun Genel Çerçevesi

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), teknik personelin saha gözlemleri, meteorolojik veriler ve tarımsal istatistikler ışığında hazırladığı “Fenolojik Değerlendirme – Hububat ve Bakliyatta Yağış, Ekiliş ve Gelişim Analizi (Ekim 2025 Değerlendirmesi)” raporunu yayınladı. Raporda, ülke genelindeki yağış dağılımı, bölgelere göre ekiliş oranları ve özellikle **gübre fiyatlarının yükselişinin** üreticiler üzerindeki baskısı detaylı bir biçimde incelendi.

Bölgesel Detaylar ve Öne Çıkan Bulgular

Kırıkkale: Raporda, Kırıkkale’de gübresiz ekiliş yapılmadığı ancak maliyet baskısı nedeniyle üreticilerin düşük muadil gübreler tercih ettiği vurgulandı. Bu durum, sertifikalı tohum kullanımında buğday ve arpada %2‑3 oranında hafif bir azalmaya yol açtı.

Karadeniz: Karadeniz Bölgesi’nde taban gübresi olarak DAP yerine kompoze gübrelerin (20‑20‑0, 8‑20‑0) tercih edildiği, DAP kullanımının %15’ten %45’e düştüğü belirtildi. Bu değişim, özellikle DAP fiyatlarının %30‑40 artmasıyla doğrudan ilişkili bulunuyor.

Kırşehir: Kırşehir’de DAP tüketiminin %16 gerilediği, yerine organomineral gübre, 20‑20‑0 ve çiftlik gübresi gibi daha ekonomik alternatiflerin benimsendiği raporda yer alıyor.

Adana: Adana’da taban gübresi olarak dekara 20‑30 kg 20‑20‑0 kompoze gübre ile aynı miktarda tohum kullanıldığı kaydedildi. Üreticiler, yüksek DAP fiyatlarından kaçınmak için bu karışımı tercih ediyor.

Üreticilerin Adaptasyon Stratejileri

Rapor, yüksek gübre fiyatlarının yanı sıra yağış yetersizliğinin de ekiliş zamanlamasını olumsuz etkilediğini belirtiyor. Üreticiler, gecikmiş ekilişi telafi etmek için daha erken ekim tarihleri, düşük maliyetli muadil gübreler ve organik‑inorganik karışımlarına yöneliyor. Ayrıca, bazı bölgelerde sertifikalı tohum kullanım oranının düşmesi, tohum maliyetlerinin artmasıyla da bağlantılı olarak gübre maliyetlerindeki artışı dengelemeye yönelik bir adım olarak yorumlanıyor.

Ekonomik ve Politik Yansımalar

Gübre fiyatlarındaki artış, sadece çiftçi maliyetlerini yükseltmekle kalmayıp, ülke genelindeki gıda fiyatlarına da dolaylı bir baskı oluşturuyor. TMO, **tarım politikası yapıcılarının** fiyat istikrarını sağlamak amacıyla sübvansiyon mekanizmalarını yeniden gözden geçirmesi ve bölgesel yağış analizlerine dayalı ekim takvimlerinin güncellenmesi gerektiğini öneriyor.

Gelecek Dönem İçin Öngörüler

2026 ekim sezonunda yağış trendlerinin iyileşmesi ve gübre piyasasındaki fiyat dalgalanmalarının kontrol altına alınması halinde, üreticilerin ekiliş gecikmelerini azaltması ve sertifikalı tohum kullanımını yeniden yükseltmesi bekleniyor. TMO, bu sürecin izlenmesi ve gerekli desteklerin sağlanması için bölge ofisleriyle koordineli bir izleme sistemi kurmayı planlıyor.