Yaz Saati Uygulaması Tartışmaları İtalya’ya Taşındı: 350 Bin İmza ile Kalıcı Değişim Talebi

İtalya’da, yaz saati uygulamasının kalıcı hâle getirilmesi için 350 binin üzerinde imza toplandı ve bu talep Parlamento’da resmi bir yasal düzenleme önerisi olarak değerlendiriliyor.

İtalya’da Yaz‑Kış Saati Tartışması Yeni Bir Boyut Kazandı

Her yıl Mart ayının son Pazar günü saatler ileri, Ekim sonunda ise geri alınıyor; bu uygulama uzun yıllardır hem Avrupa’da hem de dünyanın farklı bölgelerinde tartışma konusu. Türkiye’de 2016’da yaz‑kış saati uygulamasının tamamen kaldırılması sonrasında da benzer tartışmalar devam ederken, şimdi bu mücadele İtalya’da parlamentoya taşınıyor.

350 Binden Fazla İmza ve Parlamentoya Sunulan Teklif

İtalyan Çevre Tıbbı Derneği (SIMA), tüketiciler derneği Consumerismo ve iktidar ortağı Lig Partisi’nden milletvekili Andrea Barabotti’nin desteklediği bir yasa değişikliği taslağı, parlamentoda görüşülmek üzere sunuldu. İlk aşamada, ilgili parlamenter komisyonunun kalıcı yaz saati uygulamasının sosyal yaşam ve üretim sektörleri üzerindeki etkilerini incelemesi ve olumlu bir rapor hazırlaması bekleniyor.

Enerji Tasarrufu ve Ekonomik Kazançlar

Yaz saati uygulamasının kalıcı hâle getirilmesiyle enerji tasarrufu sağlanacağı ve karbondiyoksit emisyonunun azalacağı iddia ediliyor. Ulusal elektrik şebekesini yöneten Terna şirketinin hesaplamalarına göre, son 20 yılda yaz saati uygulaması toplamda 12 milyar kWh’den fazla enerji tasarrufu ve yaklaşık 2 milyar euro maliyet düşüşü sağlamış. Uzmanlar, bu sistemin yıllık 180 milyon euro tasarruf getirebileceğini öne sürüyor.

Sağlık, Güvenlik ve Turizm Üzerindeki Potansiyel Etkiler

SIMA, akşam saatlerinde daha fazla doğal ışığa maruz kalmanın serotonin üretimini artırdığını, ruh hâlini iyileştirdiğini ve genel olarak psikolojik ve fiziksel sağlığa katkıda bulunduğunu belirtiyor. Ancak aynı kurum, saat değişikliklerinin uyku ritimlerini bozarak kalp krizi, felç, trafik kazaları ve depresyon riskini yükseltebileceğini vurguluyor. Geçen hafta Temsilciler Meclisi’nde basın toplantısı yapan SIMA Başkanı Alessandro Miani, “Saati her değiştirdiğimizde uyku ritmimizi bozar, konsantrasyon kaybına ve anksiyete artışına yol açar” ifadelerini kullandı.

Consumerismo’dan Lugi Gabriele ise “Ekstra bir saat gün ışığı, daha fazla güvenlik, açık hava sporu, aperitivo kültürü ve elektrik faturalarında tasarruf demektir” şeklinde destekleyici bir açıklama yaptı.

Avrupa’da Geniş Çaplı Bir Tartışma

PEW Araştırma Merkezi’nin 2023 raporuna göre, dünya genelinde ülkelerin üçte biri yaz saati uygulamasını sürdürürken, bu ülkelerin büyük çoğunluğu Avrupa’da bulunuyor. AB Komisyonu’nun 2018 anketinde %84’ü saat değişikliğinin kaldırılmasını desteklerken, aynı ankette katılımcıların %56’sı kalıcı yaz saatini, %36’sı ise kalıcı kış saatini tercih etti. Özellikle Portekiz, Kıbrıs ve Polonya’da “kalıcı yaz saati” desteği yüksek seviyedeyken, Finlandiya, Danimarka ve Hollanda’da “kalıcı kış saati” tercihi öne çıkıyor.

AB ve İspanya’dan Güncel Gelişmeler

Geçtiğimiz ay İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, sosyal medyada saat değişikliğinin anlamsız olduğunu ve “siyasetin vatandaşları ve bilimi dinlemesi” gerektiğini vurguladı. Sanchez, saat değişikliği uygulamasının 2026’da sona ermesi talebini AB Konseyi gündemine taşımaya çalıştığını belirtti. Avrupa Parlamentosu ise 2019’da üye devletlere “saat sistemini seçme özgürlüğü” tanıyan bir yönerge önerisini kabul etmişti; ancak bu öneri hâlâ askıda.

İtalya’da toplanan 350 bin imza, sadece yerel bir kampanya olmaktan çıkıp, Avrupa’nın saat politikaları üzerindeki daha geniş bir tartışmanın parçası haline geliyor. Bu süreç, enerji politikaları, çevre hedefleri ve halk sağlığı arasındaki dengeyi yeniden gözden geçirmemiz gerektiğini ortaya koyuyor.